Boekenlijst
Shortlist Managementboek van het Jaar 2024
De jury van het Managementboek van het Jaar 2024 presenteert: De shortlist. Vijf boeken die u gelezen moet hebben, over thema’s waar elke leider, manager of ondernemer echt mee aan de slag moet. Op deze pagina vertellen ze - in willekeurige volgorde - waarom ieder boek op de shortlist thuishoort.
Giftig gedoe op de werkplek
Het boek van Caroline Koetsenruijter en Hans van der Loo verrijkt het maatschappelijk debat rondom grensoverschrijdend gedrag en stelt de aanpak ervan ter discussie. De belangstelling voor giftig gedoe op de werkplek is momenteel enorm: denk aan incidenten als The Voice, de Tweede Kamer, de NPO en het RIVM. Giftige werkplekken tref je aan in allerlei sectoren en branches. Hoewel giftig gedoe op de werkplek in de publieke belangstelling staat, loopt het bestrijden ervan vaak uit in een desillusie. Processen van klachtenafhandeling verlopen moeizaam en weinig betrokkenen zijn gelukkig met het verloop en de uitkomsten van de bestrijding van een toxische werkomgeving. De auteurs maken pijnlijk duidelijk dat de huidige manier van ‘bestrijden’ van giftig gedoe ontoereikend is. De aandacht ligt te vaak bij de dader met de aanname dat als de dader wordt verwijderd, het giftige gedoe wordt opgelost. Dat is te simpel. Niet alleen de dader, maar ook omstanders die grensoverschrijdend gedrag mogelijk maken of gedogen kunnen hun handen niet meer in onschuld wassen na het lezen van dit boek. De jury is onder de indruk van de genuanceerde blik op dit onderwerp, het handelingskader en van het lef van de auteurs om de huidige aanpak - die zich vooral richt op de ‘dader’ - ter discussie te stellen.
Focus - De wereld van ASML
Van meet af aan wist 'Focus - De wereld van ASML' de discussie te ontlokken binnen de jury. Vooral omdat het een atypisch managementboek is en leest als een jongensboek. NRC-journalist Marc Hijink neemt de lezer vanaf de eerste pagina met humor en vlotte pen mee in de fascinerende wereld van ASML. Een bedrijf uit Veldhoven dat in de jaren zeventig in het Natuurkundig Laboratorium van Philips is begonnen. Aanvankelijk bedoeld voor het vervaardigen van chips voor de eigen productie, inmiddels uitgegroeid tot een beursgenoteerd bedrijf met ruim 42.000 medewerkers in 16 landen en een omzet van 21 miljard euro. ASML vervaardigt lithografiemachines die andere fabrikanten in staat stellen om chips te maken die de consument aantreft in zijn eigen mobiel, computer of auto. De honderden toeleveranciers, verschillende managementstijlen, een geopolitieke context, vele tegenslagen en politieke spanningen maken dit boek zeer actueel. Juist in een onwaarschijnlijk complex en onvoorspelbaar krachtenveld blijft ASML innoveren om zijn leidende internationale, toonaangevende positie te behouden. De jury is zeer onder de indruk van de wijze waarop de complexe uitdagingen van ASML in een geopolitieke context voor een breed publiek toegankelijk is gemaakt. Een inspirerend boek dat niet loslaat en aanzet tot strategische reflectie. Zeer actueel voor organisaties die in een onvoorspelbare omgeving opereren.
Samenwerken aan maatschappelijke opgaven
Overheden en organisaties staan steeds vaker voor de uitdaging om maatschappelijke opgaven samen op te pakken. Denk alleen al aan de energietransitie, stikstofcrisis, woningbouwopgave, asielcrisis en zorg. Dergelijke vraagstukken zijn niet meer op te lossen met de oude manier van denken en werken. Maar hoe dan wel? De Caluwé en Kaats introduceren in 'Samenwerken aan maatschappelijke opgaven' het begrip opgavenetwerk als platform voor samenwerken; een aparte structuur tussen partijen waar afstemming, samenwerking en verbinding tot stand komt. Het belang van interactie en de netwerkomgeving prevaleert boven de inhoud van vraagstukken. Het aanpakken van complexe vraagstukken blijft immers mensenwerk. Er is al veel geschreven over dit onderwerp en de urgentie en het belang ervan wordt breed gedragen, echter (tot nu toe) zonder een concreet en toepasbaar handelingskader. De jury is van mening dat het zorgvuldig uitgewerkte handelingsrepertoire bij kan dragen aan het oplossen van complexe vraagstukken. Een groot aantal casussen verrijkt het boek en ondersteunt de toepasbaarheid ervan. De Caluwé en Kaats hebben de tijd genomen om het onderwerp grondig uit te werken. Verbindend taalgebruik, gericht op samenwerken en het collectieve belang zijn op indrukwekkende wijze concreet gemaakt. De jury is onder de indruk van de compleetheid, toegankelijkheid en zorg waarmee de auteurs handen en voeten geven aan samenwerken aan maatschappelijke opgaven. Een aanrader voor bestuurders, managers en iedereen die aan de samenwerkingstafel zit.
Morele dilemma's in de boardroom
Bestuurders en commissarissen staan aan de lat voor het nemen van grote beslissingen die ingrijpende gevolgen kunnen hebben voor verschillende stakeholders met uiteenlopende belangen. Steeds vaker ligt daarbij niet de keuze zelf, maar het besluitvormingsproces onder een maatschappelijk vergrootglas. De combinatie van wetenschappelijke inzichten die gekoppeld zijn aan actuele cases in 'Morele dilemma’s in de boardroom' kunnen hen daarbij helpen. De rode draad in dit boek van Mijntje Lückerath-Rovers is de zoektocht naar de juiste balans tussen gunstige opbrengsten en moraliteit in besluitvormingsprocessen. Met een aantal klassieke voorbeelden maakt de auteur kraakhelder dat overwegingen daarbij verre van zwart-wit zijn. De context is minstens even bepalend en de wijze waarop die onder de aandacht wordt gebracht acht de jury van waarde. Lückerath-Rovers reikt handvatten aan om het besluitvormingsproces een structuur te geven die verder gaat dan alleen het voldoen aan governance-eisen. De combinatie van wetenschappelijke abstractie met concrete toepasbaarheid, maakt het boek compleet. De jury is onder de indruk van de uitwerking van het thema en de aandacht voor duivelse dilemma’s waarmee bestuurders en commissarissen te maken kunnen krijgen. Met dit boek hebben zij een handelingskader en rijk jargon om morele, duivelse dilemma’s op een zorgvuldige manier te benaderen.
Als alle breinen werken
Ieder mens is verschillend, maar toch passen wij ons aan aan de groep waar wij bij willen horen. Hierdoor ontstaat de illusie van homogene groepen. Uitzonderingen op het gewenste, uniforme gedrag worden afgedaan als lastig of atypisch. Denk aan mensen met autisme, dyslexie, narcisme of dyscalculie. Speciale begeleiding en correcties zijn nodig om deze afwijkende mensen weer gemiddeld te maken. Deze manier van denken en handelen draagt volgens Saskia Schepers juist bij aan uitsluiting van grote groepen mensen. Bovendien gaat er veel kwaliteit en onderscheidend vermogen verloren bij de tendens om iedereen en alles te normaliseren. Creativiteit en originaliteit wordt al snel een grijze voorspelbaarheid. De jury is onder de indruk van de benadering van inclusie vanuit de invalshoek van neurodiversiteit en van Schepers pleidooi voor de inzet van unieke kwaliteiten als gevolg van het ‘anders’ zijn. Haar boek 'Als alle breinen werken' biedt handvatten voor organisaties om neurodiversiteit inpasbaar te maken en ‘afwijkende’ mensen in te zetten vanuit hun unieke kracht en bijdrage. Op praktische en verhelderende wijze wordt een nieuw perspectief op diversiteit geboden. Een perspectief dat verder gaat dan uiterlijkheden en andere oppervlakkigheden. De jury ziet de brede toepasbaarheid ervan als een verrijking van het maatschappelijke debat rondom diversiteit en inclusie en onderschrijft de ode aan het verschil via de invalshoek van neurodiversiteit.
Op 18 april kennen we de winnaar
Deze shortlist is tot stand gekomen dankzij de juryleden Elmas Duduk, Louis Thörig, Carla Verwijs, Cor Molenaar, Roy van den Anker en Freija van Duijne. Hun juryproces gaat verder, een winnaar moet gekozen worden. Op 18 april zullen zij tijdens het Managementboekengala bekend maken welk boek Managementboek van het Jaar 2024 is, en welke auteur(s) gekroond mogen worden.
Over Managementboek Redactie
Dagelijks plaatst de redactie van Managementboek nieuwe interviews, previews, recensies en andere content over managementboeken.
