In organisaties zijn veel mensen, al dan niet formeel aangesteld, bezig met verandering. Daarbij kun je denken aan (ingehuurde) consultants, leidinggevenden en de vele professionals op de werkvloer. Al deze veranderaars proberen een positieve bijdragen te leveren aan het structureel verbeteren van de dienstverlening van de organisatie.
Als veranderaar kun je in je eentje natuurlijk nooit de hele verandering dragen. Het grote aantal mislukte veranderingen zou je kunnen ontmoedigen. Of misschien ben je een rasoptimist die overal mogelijkheden tot verbetering ziet? Wat je instelling ook is, mijn boek gaat je helpen om jouw impact als veranderaar te vergroten.
Praktisch standaardwerk
Het boek is een praktisch standaardwerk voor zowel ervaren als beginnende veranderaars. Het staat vol voorbeelden uit mijn eigen praktijk in de begeleiding van veranderingen bij overheden, energie- vervoersbedrijven, zorginstanties en financiële organisaties. In het boek spaar ik mij zelf niet in de geleerde lessen. Ik weet hoe weerbarstig de praktijk is en hoe makkelijk je, achteraf gebleken, de verkeerde keuzes maakt. Drie tips geef ik je hier alvast om jouw impact te vergroten en daarmee bij te dragen aan duurzame veranderingen.
1. Maak tijd om een veranderdiagnose vast te stellen
Voor veel veranderaars is de verleiding om te snel te beginnen en je te laten meezuigen in de dynamiek van de organisatie. Als je meer inzicht wilt krijgen in wat er gebeurt tijdens een verandering en wat er nodig is om de kans op duurzaam succes te vergroten, zijn er drie brillen waarmee je naar een verandering kunt kijken: de inhoud, het proces en de dynamiek tussen de mensen die met die verandering aan de slag gaan.
Dit onderscheid helpt je om gestructureerd na te denken over de verandering, waardoor je eventuele problemen beter in kaart kunt brengen. Dat is van belang voor het kiezen van de juiste interventies om een duurzame verandering te realiseren. Vragen die centraal staan in het boek die je helpen bij het maken van deze analyse zijn:
Inhoud: waarom moet er iets veranderen en wat moet er echt aangepakt worden?
Proces: hoe is het verandertraject ingericht? Hoe pakt dit uit?
Dynamiek: wat speelt er tussen betrokkenen in het verandertraject?
2. Kies gericht je interventies en gebruik je omgeving daarbij
Het bepalen van zinvolle interventies is niet iets wat je alleen kunt doen of eenmalig doet. Dit vraagt om continue zelfreflectie en dialoog. In mijn boek vind je daarom 95 oefeningen die je samen of alleen kunt doen. De diagnose die je hebt gesteld op basis van de drie brillen inhoud, proces en dynamiek vraagt om gerichte interventies: het aanscherpen van doelen, de processtappen en het beïnvloeden van de dynamiek. Vragen die centraal staan in het boek die je helpen om interventies te bepalen vanuit elke bril zijn:
- Wat zie je gebeuren in het verandertraject (of in de fase daaraan voorafgaand)?
- Wat zijn de (mogelijke) effecten daarvan?
- Wat is er nodig om de situatie te verbeteren, en waarom?
3. Blijf leren en werken aan jouw persoonlijke ontwikkeling
Met inhoud, proces en dynamiek kun je veranderingen begrijpen en bepalen welke interventies zinvol zijn. Dankzij de C-eigenschappen: contextbewustzijn, contractvaardigheid, commitment, compassie, conflictvaardigheid, creatievaardigheid en coalitievaardigheid wordt je persoonlijke contact met je opdrachtgever en de belangrijkste betrokkenen effectiever. Om aan die eigenschappen te blijven werken, is moed nodig. Naarmate je ervaring groeit, is het namelijk moeilijker om twijfel toe te laten. Door je ervaring ben je zelfverzekerder geworden. Je denkt sneller: ik herken dit patroon, laat ik meteen een actieplan opstellen.
Twijfel
Competente veranderaars weten dat ze de capaciteiten hebben om een doel te realiseren, maar vragen zich regelmatig af of ze nog wel op de goede weg zitten. Twijfel is een signaal van nieuwsgierigheid en nieuwsgierige mensen leren meer. Die lerende houding kan minder worden bij iedereen die al jaren in het vak zit. Aan de andere kant kan te veel twijfel verlammen en de mensen om je heen tot wanhoop brengen. Fouten zul je nu eenmaal maken, elk traject weer. Als je het lef hebt om te constateren dat je nooit alles zult weten en dat je moet blijven leren, kun je op elk moment in de spiegel kijken en tegen jezelf zeggen: op dit moment ben ik de beste veranderaar die ik kan zijn.
Over Steven van den Heuvel
Steven van den Heuvel (1983) is verandercoach, spreker en auteur. In 2021 richtte hij Unloop op, een beweging van zelfstandige consultants en interim-managers.
Zijn missie is om mensen betrokken bij maatschappelijk relevante organisaties in staat te stellen om veranderingen te realiseren met een duurzaam resultaat.
