Het boek bestaat uit drie delen: In het eerste deel gaat Handy in op de puzzels en gebreken van de kapitalistische samenlevingen, die niet zo goed werken als de meesten van ons dat toedichten. De bijeffecten van marktdenken, competitie en efficiency zijn niet altijd zoals bedoeld. Hoewel kapitalisme zich superieur heeft getoond t.o.v. het communisme en extreme vormen van socialisme heeft het nog niet het complete antwoord voor de vooruitgang voor de samenlevingen als geheel. Een goede aanvulling op de ideeën van Fukuyama in 'The End of History'.
In het tweede deel van het boek verblijft Handy vooral bij wat we zelf voorstellen. Hoe we ons opstellen en wat onze doelen zouden kunnen zijn, wat onze plicht zou moeten zijn. Een deel met een sterk moraliserend karakter. Dit deel bevat vele beschouwingen over nut en noodzaak van de vooruitgang in relatie tot de persoonlijke doelen in ieders leven. Handy pleit er voor een doel aan ieder mee te geven om de wereld iets beter achter te laten dan zoals we deze hebben aangetroffen. Daarbij zullen we een 'proper selfishness' aan de dag moeten leggen , om van daaruit de anderen om ons heen te beïnvloeden.
In het derde deel tenslotte gaat Handy in op wat er aan het kapitalisme moet worden verbeterd om het fatsoenlijk te laten werken, en hoe bedrijven op grond daarvan opnieuw moeten worden doordacht. Interessante gedachten over samenwerken binnen professionele organisaties worden verder uitgewerkt. Handy behandelt een goed concept t.a.v. onderling vertrouwen in organisaties. Het onderwijs krijgt eveneens een degelijke behandeling. Het onderwijs zich zal zich moeten richten op het vergroten van onze persoonlijke verantwoordelijkheid en het stimuleren van alle competenties niet alleen die binnen de gevraagde examencultuur nodig zijn. Interessante cases geven veel van zijn bedoelingen en ideeën nader houvast. Ook voor de overheid heeft Handy een aantal indringende boodschappen. Waarbij de grondgedachte is dat waar het maar kan verantwoordelijkheden weer terug moeten naar de burgers. Dan hebben we weer meer in eigen hand en kunnen onze waarden de keuzes bepalen over hoe zaken moeten gaan en niet anders om In het boek komen ook een aantal aardige statistieken voor die laten zien dat alles de verkeerde kant lijkt uit te gaan b.v. over onze 'quality time': ouders spenderen 40 % minder tijd met hun kinderen dan 30 jaar geleden.
Een andere: als we zo doorgaan met 3% groei per jaar dan zijn onze uitgaven over 100 jaar het 16 voudige van nu. Een wat kunnen dat dan wel voor uitgaven zijn? Uitgaven die horen bij de 'chindogu' wereld , de wereld waarin nutteloze uitgaven het beeld gaan bepalen. Iets waar de kersttoespraak van onze koningin zich ook al op richtte. 'De dorstige geest' heb ik met veel aandacht en genoegen gelezen tijdens mijn vakantie, een periode waarin zo'n boek extra scoort. Reflecties over vanzelfsprekendheden, die leiden tot nieuwe gedachten, tot nieuwe voorstellen tot handelen. Handy reikt er vele aan. Mogelijk zijn zijn ideeën soms wat minder direct toepasbaar , dan blijven ze echter nog steeds als richtsnoer voor de verdere toekomst uiterst waardevol. Voor bestuurders en hun adviseurs, voor iedere burger, een welkom boek geschreven door een wijs man die boven alles ook nog eens heel helder kan schrijven. Een boek waarvan hij zelf hoopt dat het mondiale debat er door wordt aangejaagd en dat zou ik graag met hem hopen.
Over Willem Vrakking
Prof. ir. drs. Willem J. Vrakking heeft ruim 40 jaar ervaring in adviseren van organisaties en hun besturen. Hij was een van de oprichters van Holland Consulting Group, waar hij thans honorair vennoot is. Hij is parttime hoogleraar bij de Erasmus Universiteit en betrokken bij de Opleiding voor Management Consultants. Ook is hij bestuurder en toezichthouder in private en publieke organisaties.
