Het vinden van antwoorden op deze vragen is gezocht in wetenschappelijke literatuur en casuïstiek, succesverhalen opgetekend in een aantal interviews. Voorbeelden die genoemd worden zijn NASA, Apple, Tesla, Philips, Nokia en Circuit Zandvoort. Het onderzoek leidt tot het blootleggen van zeven Succespatronen. Ik noem ze hieronder.
Succespatronen
Ladder to the moon, ontleend aan de maanlanding: integratie van taken, doelen, plannen en missie en de bijbehorende leiderschapstypologie.
3D-Businessmodel: de samenhang van employment - investeren in mensen – en deployment – het oogsten van de opbrengsten. 3D slaat op de eenheid van ‘dream, dance, deliver’, respectievelijk bevlogenheid, beweeglijkheid en functionaliteit.
Mindset, het denkbeeld dat mensen hebben in organisaties over de relatie van zichzelf als medewerker en de organisatie als werkgever. Dat leidt tot een typologie van drie soorten mindsets: de homo economicus, waar werk- en inkomenszekerheid voorop staat, de homo florens, die het gaat om gezamenlijkheid en geluk en de homo narrans, die maatschappelijk en missiegedreven is.
Future Fit Matrix als succespatroon is gericht op de fitheid van de gehele organisatie als ecosysteem: een eenheid van toelatings-, inzet-, aanzet- en ontwikkelbeleid.
Power house, de organisatie als menselijke energiecentrale, waarbij de vorige drie succespatronen met elkaar in samenhang worden gebracht.
Meesterschap in werkgeverschap is de zesde succesfactor. Hier gaat het om de aantrekkingskracht, de X-factor, van werkgevers. In de grensverleggende organisaties is dat naar werk en inkomen, werkplezier en geluk, missie en doel ook kunnen bijdragen aan een uniek sociaal of maatschappelijk doel en het kunnen werken aan een betere wereld, met verwijzing naar de Sustainable Development Goals van de VN.
De driehoekige drie-eenheid als succesfactor ontstaat als alle zes voorgaande succesfactoren in een geïntegreerd model worden samengebracht en uitgevoerd.
Flinterdun
Hoewel de inleiding van het boek andere verwachtingen wekt, de wetenschappelijke basis is flinterdun. De studie van Van der Sluis is gebaseerd op casuïstiek - een stuk of zeven voorbeelden - en andere literatuur - van de 24 referenties in de literatuurlijst zijn er 10 van de auteur zelf - maar lang niet altijd verslagen van wetenschappelijk onderzoek.
En dus lees ik ook nergens iets over de validiteit en betrouwbaarheid van haar modellen. En ook niet over aantallen geïnterviewden en de uitkomsten van die interviews in een overzichtelijke presentatie. Wel las ik iets over falsifieerbaarheid als eis voor wetenschappelijkheid, maar om die reden niet in de titel het woordje ‘de’ voor succespatronen te zetten, klinkt niet sterk.
Handboek
Volgens de flaptekst is het een handboek voor mensen die organisaties willen ontwerpen, ontwikkelen en versterken rondom grote maatschappelijke vraagstukken. Maar ondanks de ‘vragen voor verdere verdieping’, waarmee elk hoofdstuk wordt afgesloten, zie ik nog niet zo snel dat dit boek als handboek gaat fungeren. Zeker niet voor de MKB-ondernemingen, en daar werken veruit de meeste Nederlanders.
Bovendien krijgt het boek door het overvloedige gebruik van Engelse woorden een nogal sterk modieus marketing karakter. Ik vind het een zeer fraai vormgegeven, maar niettemin matig studeerkamerwerkstuk.
Over Teun van Aken
Dr. Teun van Aken is zelfstandig gevestigd organisatieadviseur en managementtrainer te Culemborg. Het gaat in organisaties altijd om resultaten bereiken met mensen. Dit was ook het leidmotief in zijn laatste twee publicaties. Van Aken is (co)auteur van een groot aantal artikelen en boeken.
