Gyuri Vergouw is dertig jaar actief in de advieswereld en schrijver van diverse managementboeken. Zo schreef hij eerder de boeken Commitment en Het dodo-effect. Op basis van zijn lange praktijk- en advieservaring heeft hij nu De managementmonologen – Kompas in de managementjungle geschreven. Daarmee wil hij managers een kompas bieden om te ontsnappen uit een oerwoud waar, zo lezen we op de achterkant van het boek, ‘sociaal wenselijke meningen, alternatieve feiten en geleerd geleuter naadloos in elkaar overlopen’. Het is volgens Vergouw tijd voor een andere aanpak. Welke managementkennis moet iedereen absoluut in de gereedschapskist hebben? Wat werkt wél wat werkt zeker niet?
Het antwoord op deze vragen geeft de auteur in dertien ‘monologen’. Dertien hoofdstukken over de volgens de auteur belangrijkste managementthema’s. Bekende onderwerpen passeren de revue, zoals leiderschap, gedragsverandering, het nieuwe organiseren, verandermanagement, strategie, managementmodellen en financiën tot het meer hippe agile, bevlogenheid en spiritualiteit. Voor de selectie van onderwerpen hanteerde de auteur vier criteria die kort gezegd neerkomen op: relevant voor de huidige en toekomstige manager, brede verspreiding van het gedachtegoed, beschikbaarheid van geloofwaardige informatie (bewijslast) en de persoonlijke ervaringen van de auteur.
Ieder hoofdstuk (monoloog) kent grofweg dezelfde opbouw waarin de auteur allereerst de essentie en historische context van het onderwerp beschrijft. Gevolgd door enkele cruciale vragen gericht op het beantwoorden van de vraag: werkt het? Om daarna zijn monoloog af te sluiten met een betoog waarin je leest of een bepaalde denkrichting of aanpak werkt en op welke manier. Aangekleed met verhalen uit de praktijk, historische terugblikken, persoonlijke opvattingen en tips en verwijzingen naar zieners, denkers en doeners. De auteur sluit iedere monoloog af met een lijstje met boektips. Het boek sluit af met een epiloog waarin de auteur al samenvattend de verschillende monologen met elkaar verbindt.
Al lezende borrelde bij mij regelmatig de vraag op: biedt de auteur met zijn monologen ook echt een kompas om uit de managementjungle te kunnen ontsnappen? Het antwoord is helaas nee. Het boek lijdt aan hetzelfde euvel als veel andere managementboeken. Uitspraken, conclusies en adviezen zijn vaak gebaseerd op persoonlijke ervaringen, verhalen van horen zeggen of verwijzingen naar andere auteurs die hun uitspraken vaak niet of slecht hebben onderbouwd. Zo wordt bij de adviezen in het strategiehoofdstuk verwezen naar conclusies uit de bestseller In Search of Excellence van Tom Peters en Robert Waterman uit 1982. Daarvan is bekend dat hun beweringen niet op deugdelijk onderzoek gebaseerd zijn, maar (achteraf gezien) deels gefaked en vooral anekdotisch en inspirerend bedoeld zijn. Als lezer is het zoeken naar concrete antwoorden op de vragen wat werkt nu wel, voor wie, in welke situatie en op welke manier. Een ander punt is dat de boekbelofte ook een zekere mate van compleetheid veronderstelt, maar dat is logischer wijze niet het geval bij een boek van 170 pagina’s en zoveel verschillende onderwerpen. Zo gaat het hoofdstuk over agile vooral over werken met zelfsturende teams en scrum (operationele wendbaarheid) en komt het begrip strategische wendbaarheid (strategic agility) niet aan bod. Ook is het de vraag of een ‘managementkompas’ wel mogelijk is voor zoveel verschillende bedrijfssituaties en organisatievraagstukken. Of zoals hoogleraar organisatieverandering Wouter ten Have in 2016 in NRC zegt: ‘Veranderen is geen exacte wetenschap. Bedrijven beseffen vaak niet dat organisatorisch veranderen maatwerk is. Iets wat bij De Bijenkorf werkt, hoeft niet bij Blokker te werken.’ De auteur beschrijft dit aspect zelf ook in het boek. Een andere subtitel en boekbelofte hadden de lading beter gedekt.
Kortom, De managementmonologen biedt niet echt een kompas, het maakt het oerwoud wel een boek dikker. In die zin voegt het boek niet veel toe aan de stapel managementboeken van de laatste jaren. Het boek schetst wel op vlotte en globale wijze een groot aantal actuele ontwikkelingen, trends en opvattingen in managementland. Rest de conclusie van de auteur waarmee het boek wordt afgesloten: ‘Perfect management zal altijd een utopie blijven, maar wij ontwikkelen ons in de juiste richting’. Of dat zo is blijkt niet echt uit het boek, maar misschien zet De managementmonologen ons toch op het goede spoor.
Over Sjors van Leeuwen
Sjors van Leeuwen (Indora Managementadvies) is adviseur, auteur en spreker op het gebied van klantgericht ondernemen, strategie en marketing. Door zijn ervaring is hij goed thuis in vele strategische vraagstukken en het toenemend belang van de ‘de klant’ als onderscheidende factor. Sjors schreef o.a. Wendbare strategie op één A4, Zorgmarketing in de praktijk en CRM in de praktijk.
