Trainen met hart en ziel

1 De zin van training
1.1 Investeren in training en opleiding
1.2 Leren op niveau
1.2.1 De zes ontwikkelingsniveaus
1.2.2 Werken met hart en ziel
1.2.3 Drie niveaus van leren en ontwikkelen
1.3 Vakmanschap
1.3.1 Trainen met hart en ziel

2 Een trainingsprogramma ontwikkelen
2.1 Inleiding
2.2 Het programmeerkristal
2.2.1 De zeven elementen van het programmeerkristal
2.2.2 Programmeren met het programmeerkristal
2.3 Niveaus van programmeren
2.3.1 Programmeren op macroniveau
2.3.2 Programmeren op mesoniveau
2.3.3 Programmeren op microniveau
2.4 Programmeren en daadwerkelijke gedragsverandering

3 Doelgericht programmeren
3.1 Inleiding
3.2 De functies van doelen
3.2.1 De doelen en de opdrachtgever
3.2.2 De doelen en de deelnemers
3.2.3 De doelen en de trainer
3.3 Soorten doelen
3.3.1 De traditionele stappen naar gedragsverandering
3.3.2 Gedragsverandering van binnen naar buiten
3.3.3 Keuzes voor het soort doelen
3.4 Visieontwikkeling
3.4.1 Visieontwikkeling en de zes ontwikkelingsniveaus
3.4.2 Visualiseren
3.4.3 Van visie naar trainingsdoelen
3.5 De doelenhiërarchie
3.5.1 Voorbeeld doelenhiërarchie
3.5.2 Praktische tips voor de doelenhiërarchie
3.6 Doelen formuleren
3.6.1 BE SMARTI
3.6.2 Praktische richtlijnen

4 Ken je deelnemers
4.1 Inleiding
4.2 Je deelnemers analyseren
4.3 Afstemmen op je deelnemers
4.3.1 Leerstijlen
4.4 Competentieontwikkeling
4.4.1 Begrippenkader
4.4.2 Zicht op competentieontwikkeling van deelnemers
4.4.3 Trainen op competentieontwikkeling
4.5 Intake
4.5.1 De intakefase binnen een incompanytraject
4.5.2 De intakefase tijdens een openinschrijvingstraining
4.5.3 Schriftelijke intake
4.5.4 Mondelinge intake
4.5.5 Intake tijdens de training
4.6 Motivatie
4.6.1 Weerstand
4.6.2 Uitingsvormen van (de)motivatie
4.6.3 Omgaan met weerstand
4.7 Persoonlijke leerdoelen
4.7.1 Algemene doelen versus persoonlijke doelen
4.7.2 Leerdoelen concretiseren
4.7.3 Leerdoelen formuleren
4.7.4 Leerdoelen in beelden
4.7.5 Bewust werken aan persoonlijke leerdoelen

5 De trainingsinhoud vormgeven
5.1 Inleiding
5.2 De inhoud en de bezieling van de trainer
5.3 De inhoud en de visie van de trainer
5.4 Het inhoudelijke kader
5.5 De inhoud en zijn mogelijkheden
5.6 De keuze van het inhoudelijke kader
5.7 Practice what you preach
5.8 Inzicht in leerprocessen
5.9 Leerprocessen sturen
5.9.1 Het leerproces van theoretici
5.9.2 Het leerproces van pragmatici
5.9.3 Het leerproces van activisten
5.9.4 Het leerproces van observeerders
5.9.5 Verschillende leerstijlen in de groep

6 De keuze van werkvormen
6.1 Het keuzeproces
6.1.1 Van werkdoel naar werkvorm
6.2 Keuzecriteria
6.3 Overzicht in het werkvormenoerwoud
6.3.1 Kennis en inzicht
6.3.2 Zelfkennis en bewustwording
6.3.3 Houding en attitude
6.3.4 Waarden en innerlijke motivatie
6.3.5 Vaardigheden en competenties
6.3.6 Persoonlijke stijl versterken
6.3.7 Transferdoelen
6.3.8 Werkvormenoverzicht

7 Transfer
7.1 Inleiding
7.1.1 Span of transfer
7.2 Een systeembenadering voor transfer
7.2.1 De organisatie
7.2.2 De training
7.2.3 Training en praktijk
7.3.1 Zelfinzicht
7.3.2 Innerlijke motivatie
7.3.3 Persoonlijk leerdoel
7.4 De lerende organisatie
7.4.1 De cruciale rol van het management
7.4.2 Feedback
7.4.2.1 Feedback in de praktijk
7.4.3 P&O als ontwerper van de lerende organisatie
7.4.3.1 Externe consistentie
7.4.4 De ondersteunende rol van de leidinggevende
7.4.4.1 Twaalf componenten van ondersteuning
7.4.4.2 Sociale steun
7.4.4.3 Situationeel ondersteunen
7.4.5 Teamontwikkeling
7.5 Transferbevorderende maatregelen binnen de training
7.5.1 Het voorwerk van de trainer
7.5.2 Van inhoudelijk perspectief naar transferperspectief
7.5.3 Transferactiviteiten na de training
7.6 Overzicht transferbeïnvloedende maatregelen

8 Effectieve trainingsprogramma's samenstellen
8.1 Groeimomenten creëren
8.1.1 Uitje of training?
8.1.2 Van standaard naar impact en effect
8.2 Het raamwerk
8.2.1 Nogmaals Kolb
8.2.2 Plopoefeningen
8.3 Programmeren en het omgevingsniveau
8.4 Programmeren op het mentale niveau
8.5 Programmeren op het emotionele niveau
8.6 Programmeren op het gedragsniveau
8.7 Programmeren op het fysieke niveau
8.8 Programmeren op het spirituele niveau
8.9 Keuzes op niveau

9 De trainer
9.1 Inleiding
9.2 De zeven ontwikkelingsfasen tot trainer met hart en ziel
9.2.1 Fase 1: Bezieling
9.2.2 Fase 2: 'Ik, de trainer'
9.2.3 Fase 3: De 'techniek'
9.2.4 Fase 4: De groep
9.2.5 Fase 5: De deelnemers
9.2.6 Fase 6: Trainen op de zes niveaus
9.2.7 Fase 7: Het grote geheel
9.2.8 Persoonlijk nawoord
9.3 De missie en visie van de trainer
9.3.1 De zoektocht naar je missie
9.3.2 Visie op trainen
9.4 Competentiemanagement voor trainers
9.4.1 Belemmerende patronen voor trainersontwikkeling
9.4.2 Competentieontwikkeling
9.4.3 Kan iedereen een toptrainer worden?
9.5 Zicht op trainerskwaliteiten
9.5.1 Zelfreflectie
9.6 Spelen met leerstijlen
9.6.1 Onderzoek je eigen leerstijl
9.6.2 Weerstand!?
9.6.3 Leerstijlen en de trainer als persoon
9.7 Menslief, ik houd van je!
9.7.1 Contact in gedrag
9.7.2 De uitdaging van de trainer
9.7.3 De weg naar je hart
9.7.4 Programmeren met hoofd en hart

10 Randvoorwaarden
10.1 Inleiding
10.2 Financiën
10.3 De trainingsopzet
10.4 De trainingsaccommodatie
10.5 Hulpmiddelen
10.6 Checklist: Praktische organisatie van een training

11 Programmeren en de groepsenergie
11.1 Inleiding
11.2 Fasen in groepsontwikkeling
11.3 Het energieritme
11.4 De voorfase
11.5 De opbouwfase
11.5.1 Te langzame opbouw
11.5.2 Te snelle opbouw
11.5.3 Te weinig aansluiten bij de leerstijl
11.6 De piek
11.6.1 De kern van de zaak
11.6.2 Hoe hoog is je piek?
11.6.3 Hoeveel (sub)pieken passen in je training?
11.7 De afbouw
11.7.1 Emotionele afbouw
11.7.2 Oogsten
11.7.3 Transfer
11.7.4 Evaluatie
11.7.5 Afscheid
11.7.6 Valkuil I: te korte afbouw
11.7.7 Valkuil II: te lange afbouw
11.8 De werkpraktijk
11.9 Het energieritme en intervaltraining

12 Een oefening ontwikkelen
12.1 Inleiding
12.2 De opbouw van een oefening
12.3 Keuzes in het ontwikkelproces
12.4 Een oefening uitwerken
12.5 Een bestaande oefening programmeren
12.5.1 De doelen
12.5.2 De tijd
12.5.3 De materialen
12.5.4 Situatie- en rolbeschrijving
12.5.5 Hand-out
12.5.6 Het observatieformulier
12.5.7 De werkwijze
12.5.8 De nabespreking
12.5.9 Overigen
12.6 Een nieuwe oefening ontwikkelen
12.7 Checklist voor een oefening ontwikkelen

13 Evaluatie
13.1 Aandachtspunten bij evalueren
13.1.1 Wat evalueren?
13.1.2 Voor wie evalueren?
13.1.3 De planning van het evalueren
13.1.4 Door wie evalueren?
13.2 De evaluatie vormgeven
13.2.1 Vier niveaus van opleidingseffecten
13.2.2 De evaluatiemethode kiezen
13.3 Werkvormen voor een mondelinge evaluatie
13.3.1 Eenwoordevaluatie
13.3.2 Evaluatierondje
13.3.3 Evalueren met symbolen
13.3.4 Gedicht
13.3.5 De rijenmethode
13.3.6 Stellingenspel
13.4 Werken met schriftelijke evaluatieformulieren
13.4.1 Tijdstip van invullen
13.4.2 De vragen
13.5 Evaluatiemethoden op leerniveau
13.5.1 Kennistoets
13.5.2 Bekwaamheidsproef
13.5.3 Werkstuk
13.5.4 Caseanalyse
13.5.5 Reflectieverslag
13.6 Evaluatiemethoden op gedragsniveau
13.6.1 Praktijkexamen
13.6.2 Zelfbeoordeling
13.6.3 Beoordeling door de leidinggevende
13.6.4 Praktijkobservatie
13.6.5 Outtake
13.7 Trainer met hart en ziel?
13.7.1 De vakinhoudelijke ontwikkeling van de trainer
13.7.2 De persoonlijke ontwikkeling van de trainer
13.7.3 De bezieling van de trainer


Literatuur