Boeken waarin taal en communicatie centraal staan
Terwijl er op macro en mesoniveau (de maatschappij) (de organisatie) veel staat gebeuren lijkt het microniveau (het individu) wat onderbelicht te worden. Dat is niet alleen jammer maar ook niet nodig. Het is zeker waar dat mensen naarmate ze meer informatie te verwerken krijgen ze ook onzekerder worden.
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
Als mensen elkaar niet begrijpen, kunnen daar veel redenen aan ten grondslag liggen zoals onwil of verkeerde beeldvorming. Maar wat nu als we terugkeren naar de basis: de communicatieve vaardigheden? Veel mensen krijgen hun training communicatieve vaardigheden vaak aan het begin van hun carrière. En maken die communicatieve vaardigheden geen deel uit van bijvoorbeeld een MBA. De aanname zal zijn dat je communiceren daarna niet meer verleert en/of er misschien zelfs beter in wordt. Dat staat dus te bezien. Dit boekenlijstje geeft iedereen de kans om eventuele lacunes weg te werken. Boeken voor adviseurs heb ik weggelaten omdat dit lijstje voor iedereen bedoeld is
Overtuigen op het werk
Voor mij een meesterwerk! De inzichten over behoudtaal en verandertaal en ik-taal, jij-taal en wij-taal vond ik zowel verhelderend als zeer goed toepasbaar. Dat heb ik dan ook gedaan bij mijn klanten en op business scholen. De reacties waren zeer positief en dat is een compliment aan de auteurs. Goed leesbaar geschreven zodat het voor een groot publiek geschikt is.
Woorden wisselen
In dit boek maakt Van Twist het belang van taal voor eenieder duidelijk. Hij is een groot voorstander van het gebruik van metaforen en stelt zelfs dat die een voorwaarde zijn om te leren. Veel bekende werken komen voorbij die iets met taal te maken hebben: Van Watzlawick via Goffman naar Edu Feltman. Ook houdt Van Twist de lezer voor dat framing niet alleen nuttig is, maar zelfs noodzakelijk. Lees het om erachter te komen, hoe dat zit!
Theorie U
Otto Scharmer kwam met een belangrijk inzicht waarmee hij zijn tijd ver vooruit was. We moeten leren van de toekomst, hij spreekt in dit geval van ‘presencing’. Presencing is een mixture van ‘presence’ en ‘sensing’ daarbij gaat om afstemmen en handelen naar je beste toekomstige potentie. Wat zijn boek met taal te maken heeft? Scharmer legt uit dat er vier soorten luisteren zijn. De meest indrukwekkende is de eerste vorm: ‘downloaden’. Je bent met iemand in gesprek die jou iets vertelt en het enige wat je doet is ‘herbevestigen’ van je oude mentale modellen of het gesprek overnemen.
Hoe bedoelt u?
Waar ik het boek van Watzlawick ‘De pragmatische aspecten van de menselijke communicatie’ lastig lezen vind, is het boek van Schultz von Thun een verademing. Helder geschreven, met goede voorbeelden en met voldoende diepgang. De auteur heeft ons de vier niveaus van communicatie meegegeven. Expressief, zakelijk, relationeel en appellerend. Ik heb veel mensen hierin getraind en de theorie blijkt zeer krachtig en tijdloos.
Motiverende Gespreksvoering
Twee professoren die hun werk in de zorg hadden en een aanpak ontwikkelden voor zorg-verlenenden. Kenmerkend voor die aanpak is het uitgangspunt dat verandering in principe zelf- verandering is en dat motivatie voor verandering niet aangebracht maar moet worden ontlokt. Voor mij was het snel duidelijk dat dit standaardwerk niet alleen voorbehouden hoeft te worden voor de zorg maar voor allerlei branches. Zeer goed geschreven!
Humble Inquiry
Ik geef het toe: ik ben een Edgar Schein fan. Zijn werk over cultuur en advisering zijn standaardwerken en het boekje ‘Humble Inquiry’ is daarentegen wat minder bekend. Dit nederig informeren is de houding die we al kenden bij ‘Procesadvisering’ maar wordt hier veel verder uitgewerkt. Interessant zijn de diverse vormen van humble inquiry. Op het 1e niveau probeer je je aannames terug te dringen en je luisterend vermogen te vergroten. Op het 2e niveau te converseren over de conversatie.
Leading with Questions
Marguardt heeft een prachtig boek geschreven over een vaardigheid die we als kind beheersten en later als volwassenen steeds meer zijn gaan omzeilen. Wie namelijk denkt dat hij met het onderscheid tussen open en gesloten vragen genoeg van dit onderwerp weet, komt bedrogen uit. Een aanrader voor alle leidinggevenden en kennisprofessionals. De kunst en kunde van het vragen stellen is een te leren vaardigheid!
De functie van frictie
Annemarie Mars is een taalkunstenares: ze staat stil bij allerlei zaken waarvan we denken dat we er overeenstemming over hebben. Ze vermijdt clichés en komt daarvoor in de plaats met nieuwe en frisse woorden: ‘leeg gedrag’ voor ‘extrinsieke motivatie’. Mars geeft een eigen model die de spanningsvelden tussen gevoel en verstand goed weergeeft. Het is een twee bij twee matrix dat bestaat uit de assen functioneel versus disfunctioneel en rust versus frictie.
Kleine psychologie van het gesprek
Psychoanalyticus Stroeken trakteert de lezer op de psychologische kanten van het gesprek. Dit boek houdt je aandacht van begin tot eind vast. Naast de aandacht voor het onderwerp ‘luisteren’ wordt ingegaan op het hulpverlenerssyndroom’. Stroeken daarover: “Niets zo vervelend als ongevraagd hulpverlening over je heen krijgen”. Aanbevolen door de vele voorbeelden.
Geweldloze communicatie
In dit boek wordt een lans gebroken om op een niet-gewelddadige manier met elkaar te communiceren. Dat dit vaak onbedoeld toch gebeurt, is waar dit boek handvatten voor biedt. Als lezer krijg je allereerst inzicht in blokkerende communicatie waarna vervolgens over wordt gegaan op de vier elementen van geweldloze communicatie. 1. Waarnemen zonder oordeel, 2. Uiten hoe we ons voelen, 3. Verantwoordelijkheid nemen voor je gevoelens en 4. Het uiten van een verzoek. Meer dan 10 jaar oud maar totaal niet gedateerd!
Het loont om communicatie (opnieuw) onder de aandacht te brengen!
Het is mijn overtuiging dat communicatie steeds belangrijker gaat worden. We moeten niet alleen samenwerken in een team, maar ook tussen teams, niet allen binnen de organisatie maar ook er buiten met overheden en andere instituten. Wie niet alleen goed zijn vak beheerst maar daarbij ook goed communiceert, zorgt dat hij de wind mee krijgt. M.b.v. communicatie werken aan logos, pathos en ethos.
Wat vond u van deze lijst?
Ook een boekenlijst maken?
Bent u geïnspireerd geraakt door deze boekenijst en wilt u zelf een lijst maken? Dat kan!
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
Profielpagina van Peter de RoodeWat vond u van deze lijst?
Ook een boekenlijst maken?
Bent u geïnspireerd geraakt door deze boekenijst en wilt u zelf een lijst maken? Dat kan!