Toch blijft het voor mij zeer fascinerend om te zien dat er nog een heel groot verschil is tussen weten dat het mag, en het daadwerkelijk ook doen. We begrijpen de theorie, maar vragen ons af ‘Hoe doen we dat dan precies?' ‘Moet ik dan altijd kwetsbaar zijn vanaf nu?' We verzamelen soms alle moed om een moeilijk gesprek aan te gaan en plots bevriezen we, durven we niet meer, en begrijpen we niet hoe dat mogelijk is.
In dit boek wil ik niet alleen een lans breken voor onze kwetsbaarheid, maar ook niet uit het oog verliezen dat er mildheid nodig is om met jezelf om te gaan als je niet onmiddellijk de juiste weg vindt. Het is eerst en vooral belangrijk om te begrijpen waar je kwetsbaarheid precies vandaan komt en wat je tegenhoudt er iets over te delen met anderen.
Verhalen als inspiratiebron
Ik heb beslist om mijn kennis over dit thema op te hangen aan enkele verhalen uit mijn praktijk. In de verhalen verweef ik mijn theoretische kennis. Verschillende aspecten passeren de revue: de beschermers van onze kwetsbaarheid, de impact van onze geschiedenis, de innerlijke criticus en schaamte en de interactiepatronen tussen mensen onderling als de onderliggende kwetsbaarheid geen ruimte krijgt. Samen vormen de verhalen een leidraad. Geen absolute waarheid, wel een inspiratiebron. Diegene die meelazen om me feedback te geven gaven steevast dezelfde commentaar: 'Ik word meegesleept en wil weten hoe het afloopt.'
In het eerste verhaal vertelt Pieter over zijn echtscheiding en hoeveel verdriet hij heeft als zijn kinderen niet bij hem zijn. Hij drinkt te veel, isoleert zich en maakt zich grote zorgen om zijn functioneren. In de begeleiding is er aandacht voor de innerlijke criticus en schaamte. Pieter beseft dat de scheiding van zijn ouders een grote impact heeft op hoe hij omgaat met de situatie.
Isabel is een jonge leidinggevende die zich niet alleen enorm ergert aan sommige medewerkers maar die door haar perfectionisme en hoge werkijver gefrustreerd en gespannen rondloopt. Isabel kijkt naar samenstelling van haar eigen innerlijke bus en hoe ze kan leren van de verschillen met anderen. Ze ontdekt dat haar strenge vader nog steeds meekijkt over haar schouder.
Tim en Anouk zijn beide rationele, nuchtere mensen. Ze kozen ooit voor elkaar omdat ze een goed team vormden. Er komen steeds meer barsten in hun relatie. Ze maken ruzie, zien geen licht meer aan het eind van de tunnel en zijn bezorgd dat hun relatie zal stoppen. Gaandeweg zien ze dat ze hun diepste kwetsbaarheid niet benoemen en dat juist daarin de mogelijkheden liggen om elkaar terug te vinden.
Je eigen patronen onderzoeken
Ten slotte vertel ik ook over mijn eigen kwetsbaarheid als begeleider, over de achtergrond van mijn valkuilen en hoe die kennis leidt tot verbinding in de therapiekamer. Ik raad mijn vakgenoten aan eens een blik te werpen op hun agenda en te registreren welk gewaarzijn ze hebben bij het zien van de namen van hun cliënten. Wat je erbij denkt of voelt, kan je in contact brengen met onderliggende kwetsbaarheid die wel aanwezig is maar zich uit via patronen en gedragingen waardoor een proces kan vastlopen. Het lef hebben om jezelf te onderzoeken, komt niet alleen jezelf maar ook je cliënt ten goede. Kwetsbaarheid wordt dan het kompas dat de weg wijst naar verbinding met jezelf en anderen.
Over Marijke Leys
Marijke Leys werkt al ruim twintig jaar als psychotherapeute en supervisor. Ze is integratief opgeleid en tevens EFT (Emotion Focused Therapy) therapeut. Ze is de oprichter van het Voice Dialogue Instituut in België en doceert ook aan Nederlandse Voice Dialogue-instituten. Ze is de auteur van Kwetsbaarheid als kompas.
