Iedere organisatie krijgt ermee te maken: integriteitsschendingen. Ze zijn zeer uiteenlopend van aard en soms klein, soms groot. Intimidatie, pesten, fraude, misbruik van macht of bevoegdheden en soms zelfs criminele ondermijning en corruptie – je hoeft de krant maar open te slaan. De schade? Enorm. Interne onrust, dure onderzoeken, reputatieverlies. En nog erger: de veiligheid en het vertrouwen van medewerkers, burgers en de samenleving staat op het spel.
Geen organisatie is veilig
Wie denkt ‘bij ons gebeurt dat niet’, vergist zich. Elke organisatie is er vatbaar voor. Grote organisaties, maar zeker ook kleinere. Integriteitsschendingen kun je nooit helemaal voorkomen. Maar je kunt de risico’s wél flink verkleinen. Sterker nog: organisaties zijn wettelijk verplicht om dat te doen. Ook rechters kijken mee: als het beleid niet op orde is, sta je direct met 1–0 achter.
Integriteit als voorsprong
Organisaties die integriteit serieus nemen, verkleinen daarmee niet alleen de risico’s op integriteitsschendingen, ongewenst gedrag en misstanden – en de vervelende gevolgen daarvan. Ze geven daarmee ook blijk van goed werkgeverschap. Ze bouwen aan een veilige cultuur, vergroten de motivatie en betrokkenheid van medewerkers, verlagen het ziekteverzuim, trekken betere mensen aan en zijn beter bestand tegen crises. Kortom: de businesscase voor integriteitsmanagement is sterk en overtuigend. Met dit boek krijg je een praktische gids in handen om integriteit niet als last te zien, maar als voorsprong.
25 jaar ervaring gebundeld
In Integriteitsmanagement voor de overheid heb ik 25 jaar ervaring als integriteitsadviseur en -onderzoeker samengebracht. Die ervaring heb ik binnen alle lagen van de overheid opgedaan en aangevuld met de wetenschappelijke kennis en inzichten die voortvloeien uit mijn proefschrift over deze materie. Het boek biedt inzicht in de vraag wat integriteitsmanagement écht betekent en hoe organisaties er concreet mee aan de slag kunnen.
Ook voor de semi-publieke sector
Hoewel het primair gericht is op de publieke sector, is Integriteitsmanagement voor de overheid zeker ook relevant voor de semi-publieke sector. Ondanks de verschillen tussen organisaties in deze sectoren, staan zij voor vergelijkbare vragen op het gebied van integriteit en sociale veiligheid. Bijvoorbeeld: Hoe zorg je voor goed werkend integriteitsbeleid? Welke componenten en maatregelen maken daar deel van uit? Op welke risicosignalen dien je alert te zijn? Wat is de rol van de integriteitsfunctionaris en de vertrouwenspersoon? Hoe communiceer je over integriteit?
Een breed perspectief
In tegenstelling tot veel andere (hand)boeken beperk ik mij niet tot één deelaspect. Integriteitsmanagement voor de overheid brengt de verschillende aspecten van integriteitsmanagement overzichtelijk en samenhangend in kaart. Tevens verbindt het drie werelden die vaak los van elkaar blijven: theorie, beleid en praktijk. Om de stof tot leven te brengen gebruik ik voorbeelden uit films, geschiedenis, kunst, literatuur en filosofie. Zo kun je niet alleen leren, maar ook reflecteren.
Handvat voor professionals en bestuurders
Mijn doel is om professionals die werkzaam zijn op dit vakgebied relevante inzichten en praktische handvatten te bieden. Dit geldt ook voor bestuurders die verantwoordelijk zijn voor een integere en veilige werkomgeving. Waarom doen deze thema’s ertoe? Hoe geef je beleid vorm en op welke manieren kun je de integriteitsfunctie inrichten? Hoe kun je integriteit bevorderen en bewaken? En wat zijn veelvoorkomende valkuilen die je moet zien te voorkomen?
Drie delen, veel praktijk
Integriteitsmanagement voor de overheid bestaat uit drie delen. Het eerste deel gaat in op het belang van integriteit, het begrip integriteit en op factoren waarmee rekening moet worden gehouden bij het ontwikkelen van integriteitsbeleid. Het tweede deel gaat in op strategieën, systemen en modellen die gebruikt worden voor integriteitsmanagement. Het derde deel is het meest praktische en omvangrijke deel. Onderwerpen die aan de orde komen, zijn onder meer:
– leiderschap, cultuur en het ongemak rondom het communiceren over integriteit;
– de organisatie en governance van integriteit en de rol van de integriteitsfunctionaris;
– signalen van integriteitsrisico’s, en de oorzaken en gevolgen van ongewenst gedrag;
– de rol van vertrouwenspersonen en voorwaarden voor goed werkende meldregelingen.
Waarom dit boek nu nodig is
De afgelopen jaren zagen we hoe incidenten keer op keer het vertrouwen in organisaties ondermijnden. Van falend toezicht tot pijnlijk grensoverschrijdend gedrag – de rode draad is vaak hetzelfde: integriteit kreeg te weinig structurele aandacht. Met Integriteitsmanagement voor de overheid wil ik organisaties een handvat bieden om het anders te doen. Niet reactief, maar proactief. Niet met losse instrumenten, maar met een integrale benadering die theorie, beleid en praktijk met elkaar verbindt. Integriteit is geen luxe. Het is ook geen modewoord. Het is de basis waarop organisaties gebouwd worden – en de maatstaf waarop ze beoordeeld worden.
Wil je weten hoe je integriteit kunt inzetten als krachtig middel om risico’s te verkleinen én je organisatie vooruit te helpen? Lees mijn boek Integriteitsmanagement voor de overheid en ontdek praktische strategieën, modellen en handvatten die je direct kunt toepassen in jouw organisatie. Bestel nu via Managementboek.nl
Over Alain Hoekstra
Dr. Alain Hoekstra is integriteitsadviseur en -onderzoeker met ruim 25 jaar ervaring. Hij helpt organisaties bij het ontwikkelen en versterken van integriteitsbeleid en geldt als een zeer ervaren en veelzijdig expert in dit vakgebied.