‘Iedereen heeft momenten waarop je een uitdaging móet aangaan’

We kunnen er niet omheen: is dat uw eigen middelvinger op de voorkant van het boek?

Ja, inderdaad. De titel Fuck it, ik doe het gewoon stond al, en als bijpassende omslag wilde ik graag een opgestoken middelvinger. De vormgever ging beelden zoeken, maar er zat niks bij dat ik mooi vond, dus uiteindelijk heb ik met mijn iPhone een foto van mijn eigen middelvinger gemaakt. Kijk, zei ik, ik wil dat het er ongeveer zó uit ziet. Die foto is geweldig, die moeten we gebruiken, zei de vormgever meteen. Ik heb het boek in eigen beheer geproduceerd, dus we hadden gelukkig ook niet te maken met een uitgever die op de rem trapte.

Is dit eerder een managementboek of een zelfhulpboek?

Het gaat in wezen over leiderschap, maar het is niet alleen bedoeld voor leidinggevenden. Als coach werk ik veel met ondernemers, die natuurlijk hun eigen leiderschap vormgeven. In bedrijven is op elk niveau leiderschap nodig, of je nu CEO bent of de jongste bediende. En in je privéleven gaat het uiteindelijk ook om leiding pakken bij wat jij wilt bereiken. Het maakt in wezen niet uit welk spel je speelt: iedereen komt te staan voor beslissende momenten waarop je een uitdaging gewoon móet aangaan. Het is eng, het is spannend, maar je doet het toch want je ziet dat het je verder gaat brengen.

Was dat ook zo met het schrijven van dit boek?

Zeker. Ik was nooit van plan om een boek te schrijven, totdat iemand me op het idee bracht - het kon wel eens goed voor me kon zijn, met al mijn kennis en kunde. Oh, dat doe ik wel even, dacht ik in het begin nog. De twijfel kwam pas tijdens het proces zelf, toen ik eenmaal besefte hoeveel werk het was en waar ik me in had gestort. Ik ben door alle stadia gegaan: de momenten dat je geen idee hebt wat je moet schrijven, dat het niet leuk is, dat het allemaal niet lukt... In mijn boek schrijf ik dat we twee stemmen in ons hoofd hebben. De uitstelstem zegt: misschien later; de powerstem zegt: het is nu of nooit. Veel mensen waren in mijn geval waarschijnlijk allang gestopt, maar ik hield me vast aan één gedachte: dit boek gaat er komen.

U schrijft veel over belemmerende gedachten, die het ondernemen in de weg staan. Maar soms kun je toch gewoon beter ‘nee’ zeggen?

Zonder meer. Dat zou een mooi tweede boek kunnen zijn: Fuck it, ik stop hier mee. Omdat je er misschien al heel lang mee bezig bent, en je tot de conclusie komt dat het niet meer goed voor je is. Het probleem is dat mensen vaak naar excuses zoeken om maar niet in actie te hoeven komen: ik kan dit toch niet, mijn branche zit nu eenmaal zo en zo in elkaar, de markt is anders, dit gaat nooit werken, ik ben de jongste niet meer… En natuurlijk: als je ‘ja’ zegt ga je ook wel eens op je bek, of failliet. Maar je moet in je leven altijd vooruit willen.

Is die ‘ja maar’-mentaliteit iets Nederlands?

Nee, het zit gewoon in de mens. Ons brein houdt niet van verandering. Wel typisch Nederlands is misschien het idee dat we het helemaal alleen moeten doen, waardoor we ook vaak vastlopen. Noem het trots, of ego. Maar de beste ondernemers zoeken ook hulp bij goede mensen, die weten waar ze het over hebben. Ik ben nu zelf bezig om mijn bedrijf The Leadership Community uit te bouwen tot een groot platform, met trainingen, podcasts en live bijeenkomsten voor ondernemers. Maar dat kan ik alleen maar omdat ik in de loop der jaren met de beste business coaches van de wereld heb gewerkt, die mij naar een hoger niveau hebben getild.

Blijven ondernemers te vaak hangen in hun comfortzone?

Ja, en dat hebben ze vaak niet eens door. Mensen die succesvol zijn, gaan vaak na verloop van tijd achterover hangen. Ze hebben iets verzonnen dat werkt, ze verdienen een hoop geld, maar tegelijkertijd is dat succes vaak het plafond van de organisatie. Op den duur wordt het saai, omdat de drive van het begin ontbreekt, en dat is meestal het moment dat ze bij mij aankloppen. Het probleem is dat je leven te comfortabel is om te veranderen, zeg ik dan tegen ze. Maar het is ook te oncomfortabel om níet te veranderen.

Hoe krijgt u ze uit die sleur?

Met The Leadership Community creëren we een identiteit voor ze die weer áánstaat. Mensen zitten vaak vast in een beeld dat ze in de loop der jaren van zichzelf hebben opgebouwd. Dit is nu eenmaal wie ik ben, denken ze. Ik help ze om dat zelfbeeld op losse schroeven te zetten. Ben je echt niet goed in sales? Ben je echt niet goed in ondernemen? Of ben je dat wel, en is het gewoon gekoppeld aan een aantal dingen die je moet doen? Mensen die vooruit willen, die bijvoorbeeld van hun kleine bedrijfje een miljoenenbedrijf willen maken, moeten in de eerste plaats zichzelf transformeren. Dat is in het begin spannend en moeilijk, maar gaandeweg komen ze er achter dat ze helemaal niet waren wie ze dachten te zijn. Ze gaan weer bouwen aan hun bedrijf en aan hun privéleven.

Hoe helpt het lezen van uw boek daarbij?

Het boek geeft tools om die eerste stap te zetten. Je maakt niet het verschil met dat ene, briljante idee, want iedereen kan een briljant idee verzinnen. Je maakt het verschil door te doen, door iets nieuws aan te gaan en vol te houden. Je hoort vaak dat succesvolle ondernemers een bepaald type zijn, maar dat is onzin. Succesvolle ondernemers zijn net als ieder ander; ze zetten alleen dóór als anderen afhaken.

Wanneer kwam u zelf tot dat inzicht?

Ik was van jongs af aan al bezig met de vraag waarom de ene persoon succesvol is, en de ander niet. Maar ik zou ook willen dat ik alles wat ik nu weet had geweten toen ik twintig was. Ik ben nu 45 en ik ontdek elke dag nieuwe dingen over mezelf, omdat ik voortdurend reflecteer. Ik ben getraind om mijn uitstelstem te herkennen en keuzes te maken. En ik besef altijd dat wie ik denk te zijn, vaak is gebaseerd op iets dat ik mezelf wijsmaak.