Harthorend

Harry van de Pol is werkzaam als trainer, coach en inspirator en heeft eerst een spel gemaakt 'De Luistercoach', met vier emotiedobbelstenen, uitgegeven door Nelissen. 'Harthorend' is een weerslag van de ervaringen die hij met dit spel in trainingen heeft opgedaan. En dat is te merken bij het lezen van dit boek. Het is erg op de praktijk geschreven, met veel concrete voorbeelden. Elk hoofdstuk wordt afgesloten met een aantal mogelijke vragen van de lezer en de antwoorden daarop. Van de Pol hanteert drie uitgangspunten in dit boek: iedereen is op zoek naar erkenning, beter luisteren begint met het leren luisteren naar jezelf en ten derde luisteren is meer geven dan ontvangen. Het eerste uitgangspunt illustreert de schrijver met een zeer persoonlijk verhaal uit zijn eigen leven. Hoe hij de erkenning heeft gemist in zijn jeugd en hoe dat doorwerkt in zijn leven vandaag de dag. Uiteraard zal dit voor iedere lezer anders werken maar dat iedereen wat heeft met het thema erkenning, staat voor de auteur vast. Op zich geen nieuw inzicht - had Abraham Maslow dat niet in 1943 ontdekt met zijn behoeftepiramide? Het verrijkende aan 'Harthorend' vind ik de koppeling aan luisteren. Als je tijdens het luisteren naar de ander meer bezig bent met je eigen erkenning dan de ander te erkennen, luister je feitelijk niet. Van de Pol heeft een luisterthermometer ontwikkeld in de vorm van een oor. De schaal loopt van luisteren vanuit oordeel (-3) via luisteren vanuit angst of eigen behoefte naar (+ 4): de ander aanvaarden zoals hij/zij is. Eigenlijk zijn het acht niveaus van erkenning. Deze benadering is een concretisering van wat Stephen Covey zijn vijfde eigenschap van effectief leiderschap noemt: eerst begrijpen, dan pas begrepen worden. Verder herken ik de theorie van Marshall Rosenberg hierin, met zijn boek 'Geweldloze communicatie'. De elementen van Van de Pols verhaal zijn voor mij dus niet nieuw. De koppeling van deze elementen aan het thema luisteren maken het voor mij als managementtrainer razend interessant. Op deze manier ga je eindelijk de diepte in met deelnemers die beter willen leren communiceren. Hoe vaak heb ik geen oefeningen gedaan met deelnemers? Eerst samenvatten wat de ander zegt en dan pas zelf reageren? En daarmee gingen ze braaf aan de slag. Verbeterde het luisteren? Welnee, ze herhalen de ander keurig maar klimmen niet op de luisterthermometer richting erkenning van de ander. Tot slot nog wat over het andere oor dat Van de Pol introduceert, dat tegelijkertijd de titel verklaart. Wat krijg je als je een linker- en een rechteroor aan elkaar plakt? Juist, een hart! Het eerste oor is op de ander gericht het tweede oor is op jezelf gericht. Luister naar de stemmen in jezelf. Hier gaat de auteur in op de methode Voicedialogue zoals beschreven in de boeken van Hal en Sidra Stone, 'Thuiskomen in jezelf'. Zijn benadering is ontwapenend. Als je al moeilijk naar jezelf luistert, hoe denk je dat je luistert naar anderen? De schrijver vindt dan ook dat je met moet beginnen met het oor dat naar jezelf luistert. Hij geeft praktische oefeningen zoals autorijden zonder radio aan en zonder te bellen; een uur in stilte doorbrengen met jezelf; een kloosterweekend etcetera. Als je naar jezelf luistert, zul je zomaar vijf of meer verschillende stemmen opmerken. Ook hier gaat het volgens Van de Pol om erkenning. Mogen deze stemmen er allemaal zijn? Of onderdruk je bepaalde stemmen? De gedachte is dat een stem die je onderdrukt meer moeite zal doen om er wel te mogen zijn. Het zal duidelijk zijn dat het hier om innerlijk werk gaat dat niet met een simpele vaardigheidstraining klaar is. Het boek geeft gelukkig veel praktische oefeningen om zelf mee aan de slag te gaan.