Zolang er weinig veranderingen zijn, kan het lang goed gaan. Wanneer zich echter veranderingen in de markt voordoen (die leiden tot) of innovatie, kan het verkeerd gaan. Haperende processen kunnen leiden tot ontevreden klanten, slecht functionerend personeel en/of hoge kosten. Is de strategie wel duidelijk genoeg en hoe acceptabel is die in de praktijk? Soms ligt het probleem in het gebrek aan overeenstemming over het doel van de organisatie. Blijven focussen op het behoud van het oude versus het – veelal tegelijkertijd – aangaan van vernieuwing, kan bijvoorbeeld voor problemen zorgen. Vaker dan een onduidelijke strategie, zijn er verschillen van inzicht over de manier waarop het doel bereikt moet worden. Als er in de uitvoering conflicten ontstaan, ligt het dan per definitie aan de besturing of aan de processen? De communicatieafdeling zal wellicht zeggen dat het aan de informatie ligt. En zo zijn er nog meer zondebokken aan te wijzen in een verzuilde organisatie.
De Alignment Puzzel probeert te voorkomen dat iedereen op eilandjes langs elkaar heen werkt en wil een oplossing bieden. Geïnspireerd door het 7S-model van McKinsey hebben de auteurs een eigen alignmentmodel ontworpen met vijf puzzelstukken: strategie, processen, besturing, organisatie en informatie. De vijf puzzelstukken vormen de hoofdstukken in het boek.
Theorie én roman in een boek
De vier doorgewinterde management-adviseurs zijn er niet alleen in geslaagd om een bijzonder fijn managementboek te schrijven; ze schreven tegelijkertijd ook een roman. Beide verhaallijnen: de theorielijn en romanlijn, waarin de gebeurtenissen bij een fietsenfabriek worden beschreven, wisselen elkaar af. De romanstijl staat in de even hoofdstukken en de theorie in de oneven hoofdstukken. Deze originele combinatie werkt verrassend goed. Het boek leest als een trein en de theoretische delen kunnen dienen als naslagwerk, terwijl je door de fictieve verhaallijn heel goed begrijpt hoe spanningen, misvattingen en angst voor veranderingen ontstaan.
Misalignment is herkenbaar
De personages in het boek vervullen rollen die in bijna alle organisaties vertegenwoordigd zijn. De auteurs geven aan dat ze de zachte elementen uit het 7S-model - skills, style, staff - secundair hebben gemaakt aan de harde elementen. Toch vind ik dat je door de personages van de fietsenfabriek in de romanlijn echt wel eye-openers op de zachte delen krijgt. Dat maakt de verhalen zo enorm herkenbaar, wat leidt tot reflecterend lezen. Door de herkenbare rollen en situaties stemt het boek tot nadenken over de eigen organisatie of organisaties die je adviseert. De beoogde doelgroep zijn managers, adviseurs en opleiders. Het boek kan inderdaad op verschillende manieren ingezet worden. Zelf vind ik het vooral geschikt voor ondernemers in het algemeen en managers in de maakindustrie. Al dan niet in de scale up fase. Het is een leidraad voor managers die misalignment willen aanpakken.
Supply chain en commercie op gespannen voet
Als marketingstrateeg vond ik de twaalf combinaties van een commerciële strategie en een supply chain-strategie bijzonder interessant. In de basis bestaat bij veel organisaties de supply-chain strategie uit ‘Upstream’, oftewel klantorders te verwachten klantorders en ‘Downstream’, klantorders te voldoen. Daartussen zit het klantorderkoppelpunt (KOOP), heb ik nu geleerd. Vaak is de commerciële strategie vooral gericht op het verwerven van klantorders en omzet. De slimme combinatie van marketingstrategieën die aligned zijn met capaciteit, voorraad en waarde leveren uiteindelijk een betere cashflow op.
Om de top van de organisatie het effect van verbondenheid te laten inzien, besteden de auteurs veel aandacht aan financial accounting. Helemaal achterin het boek staan drie verdiepingshoofdstukken over onder meer geldstroomoptimalisatie en cost-ccounting. De moeite waard is ook de zeven-stapsmethode om het beste alternatief te selecteren.
‘Het ligt aan de cultuur’
Alle instrumenten die behulpzaam zijn bij een goede alignment worden uitvoerig behandeld. Ook het intermenselijke begrip en gedrag ten aanzien van de ten doel gestelde toekomst. Dat dit cultuurgerelateerd is mag duidelijk zijn. Het vergelijken van de verschillende leiderschapsstijlen is wederom origineel. Namelijk, de auteurs laten een toneelstuk met acteurs model staan voor de rollen in een organisatie. Wat gaan we doen? Mensen casten, scripten of regisseren? De balans daartussen is een belangrijk kenmerk van een organisatiecultuur.
Door het hele boek heen vind je tegeltjeswijsheden. Mijn favoriet is toch wel: ‘Er is niets zo praktisch als een goede theorie.’ Dat is wat mij betreft ook gelijk een aanprijzing voor het boek. Het bevat voor een ondernemer goed toepasbare managementmethoden en voor managers veel bespiegelingen om geïnspireerd aan een vernieuwd beleid te werken.
Over Jeanine Dijkhuis
Jeanine Dijkhuis is Register Marketeer met ruim 25 jaar ervaring. Zij is marketinggeneralist met een voorliefde voor resultaat- en mensgerichte marketingstrategie.
