Geregeld krijg ik de vraag waar ik de tijd vandaan haal… Hoe kun je gemiddeld eens per week een boek lezen? En ook nog eens over leiderschap, of iets wat hiermee te maken heeft? De vraag klinkt vaak bijna als een beschuldiging. Alsof ik mij ergens voor moet verantwoorden, verontschuldigen zelfs... Na het lezen van Teaming: de nieuwe realiteit van samenwerken van Hans van der Loo en Patrick Davidson denk ik dat ik het antwoord heb gevonden. Net zoals goede series op Netflix je ‘dwingen‘ om te bingewatchen, kun je een goed boek ook niet zomaar wegleggen. En dus maak je tijd. Al is het middennacht. Teaming: de nieuwe realiteit van samenwerken dwong mij tot bingereading. En ik zou iedere werknemer toewensen dat dit niet-bestaande woord gemeengoed werd onder alle leidinggevenden.
Enthousiast
Van Van der Loo las ik al een aantal erg interessante boeken (zoals Psychologische veiligheid, dat hij samen met Joriene Beks schreef). Patrick Davidson (ik mag Patrick zeggen) ken ik als bevlogen medejurylid van managementboek van het jaar 2021. De tijd waarin we niet één, maar zeker twee boeken per week lazen… Hoe het ook zij: ik was superbenieuwd naar het nieuwste – en zoveelste – boek dat de heren samen schreven.
En ja, ook nu weer had ik mijn pen in de aanslag om te onderstrepen wat mij opviel en wat ik op een later tijdstip gemakkelijk wilde terugvinden. Ik bleef echter strepen. Teaming: de nieuwe realiteit van samenwerken is een van de boeken die ik niet alleen las, maar die ik er nog regelmatig bij zal pakken in voorbereiding op de trainingen die ik zelf geef. Ook maakte ik direct een aantal foto’s van enkele pagina’s om enthousiast naar een collega van International Justice Mission (IJM) door te sturen, met de woorden: ‘Dit moet je lezen!’. Kortom, ik ben enthousiast.
Dienblad
Waar dit enthousiasme vandaan komt? Niet van de vormgeving in ieder geval. Niet dat het boek er niet goed verzorgd uitziet, maar omdat het een liggend ontwerp is en ook in paperback is uitgegeven. Het is zo gewoonweg erg lastig onderstrepen. Daarbij komt dat ik bij het vasthouden van dit kilowerk kramp in mijn handen kreeg. Op aanraden van Patrick (via LinkedIn) dus maar een dienblad erbij gepakt om het boek alsnog op de bank op schoot te kunnen lezen.
Leren, presteren en innoveren
Maar goed, genoeg over bijzaken. Waarom word ik blij van Teaming: de nieuwe realiteit van samenwerken? Kort: omdat ik toch weer nieuwe dingen leer én omdat ik er direct in de praktijk mee aan de slag kan. Van der Loo en Davidson vlogen letterlijk de wereld over om experts op het gebied van teaming te spreken. Onder teaming verstaan zij ‘onder grote druk intensief en effectief werken aan je team. Slim, soepel en slagvaardig samenspelend.’ Of elders: ‘Teaming gaat over leren, presteren en innoveren’.
Samenwerken is lastig
Uit onderzoek blijkt dat we 85 procent van onze tijd besteden aan samenwerking. Treurig ander cijfer is dat 80 procent van de teams niet aan de verwachtingen voldoet. Samenwerken blijkt in de dagelijkse praktijk vaak dus een lastige en ineffectieve klus. Deels is dit te verklaren door onze drang naar zowel autonomie als verbinding. De auteurs halen in dit verband Manfred Kets de Vries aan die de – herkenbare! – vergelijking maakt met egels. ‘Wanneer zij het koud hebben, kruipen ze bij elkaar om hun lichaamswarmte te delen. Maar zodra ze dat doen, bezeren ze zich aan elkaars stekels. Dus gaan ze weer uit elkaar om aan de pijn te ontkomen. […] Deze slingerbeweging van aantrekken en afstoten zien we ook bij mensen.’ Een gevolg hiervan is dat medewerkers zich in teamverband onbenut kunnen voelen (3 tot 5 procent van de teamleden levert tussen de 20 en 35 procent van de teamprestaties). ‘Medewerkers vragen zich vervolgens af of ze het werk niet beter in hun eentje kunnen doen dan telkens weer te moeten verschijnen bij – in hun ogen – nutteloze teambijeenkomsten.’ Terecht bevelen de auteurs dan ook aan om te kijken wat mensen nodig hebben om bepaalde opgaven te realiseren. ‘Als dat beter kan door samen te werken, prima. Als je beter af bent in je eentje, ook goed.’
Basisprincipes
Toch kan teamwerk wel degelijk effectief zijn. Mits het goed gebeurt. En hier gaan de auteurs in hun boek uitvoerig op in. Zo komen zij met drie basisprincipes:
1) Beperkte omvang: hou het klein!
2) Gedeelde opgave: kies een gezamenlijk doel!
3) Wederzijdse afhankelijkheid: wees samen sterk!
Teaming is geen gemakkelijke opgave, zo realiseren Van der Loo en Davidson zich. Ook is het geen kwestie van het toepassen van kant en klare succesformules. ‘Samenspel komt nooit in één klap tot stand. Daar moet continu aan gewerkt worden.’ De auteurs laten uitgebreid – te uitgebreid om in een recensie te bespreken – aan de hand van ‘het vliegwiel voor teaming’ zien hoe. Aan bod komen onder andere – hoe kan het ook anders? – het belang van psychologische veiligheid, het vertellen van goede verhalen in het ontdekken van een purpose en wat teamleden nu precies drijft om lekker aan het (samen)werk te gaan.
Praktijk
Teaming: de nieuwe realiteit van samenwerken biedt niet alleen veel goede theorie, het tweede deel bestaat namelijk uit 44 werkvormen om de geboden theorie in praktijk te brengen. Oefeningen waarmee zowel trainers en consultants, maar ook teamleiders met hun team mee aan de slag kunnen.
De teaming tussen de auteurs heeft goed gewerkt. Alle medewerkers zouden ermee geholpen zijn wanneer teamleiders de tijd nemen dit boek erbij te pakken. Al dan niet gelegen op een dienblad om aan de kantlijn aantekeningen te kunnen maken.
Over Henk Jan Kamsteeg
Henk Jan Kamsteeg is eigenaar van het trainingsbureau Proistamenos. Hij geeft trainingen en keynotes op het gebied van o.a. dienend leiderschap, inclusief leiderschap en storytelling. Daarnaast is hij auteur van diverse boeken zoals Dienend leiderschap, De kracht van het compliment en Spreken met passie; de kracht van storytelling, Inclusief leiderschap en Op weg naar een vitale organisatie