Werken aan versterken. Het DISC-spel voor effectieve samenwerking

Daarin kan het spel Werken aan versterken verandering brengen. Het belooft inzicht te geven in elkaars voorkeursgedrag, open communicatie te bewerkstelligen, zicht te bieden op eigen kwaliteiten en valkuilen en die van medeteamleden én inzicht te geven in welke rollen en taken wel en niet bij je passen. 

Wat opvalt is de eenvoud van het spel. Er zijn 48 kaarten met kwaliteiten en 48 kaarten met valkuilen, onderverdeeld in de vier kleuren die overeenkomen met de communicatie- en gedragsstijlen conform het DISC-model. Rood voor Dominant, geel voor Invloed, groen voor Stabiliteit en blauw voor Conformiteit. Op een grote kaart staat het DISC-model weergegeven met op vier kleine kaarten, in steekwoorden, een omschrijving van elke gedragsstijl. Helder, kort en krachtig, maar zonder enige voorkennis van DISC is het erg summier in informatie over de basis die aan dit spel ten grondslag ligt.

Volgens de handleiding kun je het spel spelen met 2 tot 15 deelnemers. Het eerste lijkt mij geen probleem, maar spelen met 15 personen biedt weinig tijd en ruimte om echt persoonlijk te worden of in gesprek te komen zonder dat het spel langdradig wordt. Om het spel te testen heb ik het gespeeld met vijf personen. Daarbij speelde ik zelf de rol van procesbegeleider, die tijd, vragen en discussie in banen leidde en, met achtergrondkennis van DISC en communicatiestijlen, toelichting gaf op verschil in doen en laten van mensen en het effect daarvan op de dynamiek in teams. Dit bleek een waardevolle toevoeging.

Omdat we 2,5 uur tijd hadden kozen we ervoor om beide spelvarianten te spelen. De eerste, versterken van de samenwerking, focust op elkaars kwaliteiten. De tweede draait om het verbeteren van de communicatie en gaat in op ieders valkuilen. Spelers geven elkaar kaarten en feedback om toe te lichten waarom een bepaalde kwaliteit of valkuil bij de betreffende collega hoort. Leerzaam en leuk om te doen. 

Als iedereen aan de beurt is geweest om kwaliteiten en/of valkuilen toe te lichten, bekijkt elke speler voor zichzelf van welke kleur hij de meeste kaarten heeft. De kaart met het DISC-model vertelt je dan welke gedragsstijl jouw voorkeur heeft. Het zorgt wel voor verwarring als iemand meerdere kleuren heeft die schijnbaar haaks op elkaar staan, bijvoorbeeld blauw én geel of groen én rood. ‘Ben ik nou taakgericht of mensgericht?’ en ‘Vind je me extravert en snel of introvert en traag?’. Op zo’n moment speelt de procesbegeleider een belangrijke rol om uitleg te geven over DISC en te voorkomen dat de spelers te veel in kleuren en hokjes gaan denken, wat overigens in alle kleurentheorieën wel een risico is. 

Reacties van spelers waren over het algemeen positief. Het spel is een goed hulpmiddel om iedereen weer even bewust te maken van eigen gedrag en communicatie. Enkele reacties van deelnemers: ‘Het spel leverde mij het inzicht op dat de communicatiestijl die het meest bij mij past, niet zo goed past in mijn werkomgeving’ en ‘Ik ben mij weer even bewust van mijn karakter en welk effect ik heb op anderen’. Daarnaast was iedereen het er unaniem over eens dat het belangrijk is om ‘elkaars handleiding’ te (her)kennen. Respect en waardering voor mensen die het anders doen dan jij, is een belangrijke voorwaarde voor plezierig samenwerken. Maar al te vaak irriteren we ons aan die rare gewoonten van de ander. In plaats van erover te praten, kiezen we voor roddel, achterklap en stilzwijgende ergernis. Wat dat betreft maakt dit Werken aan versterken, in welke vorm je het ook speelt, het gesprek los en geeft het teamleden de kans om elkaar persoonlijk wat beter te leren kennen en te waarderen.