De auteurs observeren drie fenomenen die verandering bemoeilijken: er wordt houvast gezocht in een blauwdruk (dit leidt vooral tot veranderingen die alleen in theorie kloppen), er is een verschil tussen worden en daden (managers zeggen wel dat ze willen werken vanuit de bedoeling en sturen op vertrouwen, maar in praktijk sturen ze op de systeemwereld) en praten over verandering in plaats van eraan te werken.
Volgens de auteurs willen veel medewerkers veranderen als ze zich aangesproken voelen en in de verandering een persoonlijke kans zien om een betere versie van zichzelf tegen te komen. Realistisch veranderen gaat vooral over weten wat echt effect heeft, aansluiten bij de werkelijkheid in de organisatie, aansluiten bij de menselijke natuur en niet de eigen verandermethodiek centraal stellen. Bovenal staan mensen en de essentie van de organisatie voorop.
Bonus materiaal
Een narratief van veranderen dat de auteurs met grote regelmaat in de praktijk tegenkomen volgt zeven episodes.
1. De essentie in het licht: mensen helpen om vanuit een visie te gaan werken.
2. Een eerste vlootschouw: nagaan – met een minimale tijdsinvestering – op welke plekken in de organisatie welke energie heerst.
3. Uitvergroten van wat goed gaat: degene die al volgens de essentie werkt.
4. Zoek naar de dominante patronen. Ga in gesprekken de grote thema’s na: psychologische veiligheid, omgaan met verschillen en conflicten, sturing, besluitvorming en informatieasymmetrie, leren en corrigerende mechanismes, verbinding, autonomie, invloed, macht en ranking en taboes, geheimen en no-go areas.
5. Ontmantel of doorbreek dominante patronen die in de weg zitten, zoals het afbreken van een disfunctionele structuur, het herstellen van sturing, patronen die maken dat mensen de essentie uit het oog zijn verloren, het doorbreken van cynisme of aangeleerde hulpeloosheid.
6. Tussentijds consolideren: zorg voor een herinrichting van de systeemwereld – niet staf-gedreven, maar dienend aan de essentie.
7. De veranderaar wordt overbodig én gaat nog niet helemaal weg. De vuistregel luidt: als de goede mensen op de goede plekken zitten, kun je als veranderaar beginnen met afscheid nemen.
(De gehele samenvatting van Durf het verschil te maken kunt u lezen in de november editie van Management Summaries, samen met samenvattingen van Veranderen als samenspel van Jaap Boonstra, Leadership Agility van Ron Meyer en Ronald Meijers, en Vriend van een vriend van David Burkus.)
