Werkvuur - 'Overtuigend betoog om werk opnieuw uit te vinden'

Zo maken Patrick Davidson en Hans van der Loo prachtig zichtbaar dat er belangrijke kanten zitten aan ons hedendaagse werkleven, die we weliswaar zien maar eigenlijk niet willen weten. We stoppen ze weg. Alsof er niks aan te doen is: werk is nou eenmaal geen geweldige ervaring. Ze laten op grondige wijze zien hoe dit historisch zo gegroeid is. Hoe we dat met zijn allen eigenlijk hebben laten gebeuren dat het Werkvuur in ons uitdoofde. Want van nature is werk bij uitstek geschikt om ons vuurtje op te stoken. Daarom is de metafoor van dit boek ook zo mooi gekozen: vuur staat voor energie, voor passie en voor warmte. Niet voor koele, berekende tevredenheid. En zeker niet voor bevroren desillusie of de verbrande turf van over-de-kop geslagen eisen en verwachtigen.

Werk opnieuw uitvinden

Al lezende voel je in alle hevigheid weer de verontwaardiging over het feit dat werk maar voor één op de acht van ons daadwerkelijk het vuurtje opstookt en dat de rest oververhit, onderkoeld of weliswaar warmpjes maar onderuitgezakt zijn werkdagen slijt. Dit is niet alleen een verspilling van grote delen van mensenlevens maar ook van een geweldige hoeveelheid energie, waarmee we allerlei grote problemen zouden kunnen oplossen. Het feit dat dat laatste vaak zo tergend langzaam gaat, of dat het helemaal niet lukt, is voor een belangrijk deel op het conto te schrijven van het feit dat de oplossingen moeten komen van een te klein deel van ons: de 12% van ons die in de zinzone zitten en er iedere dag weer graag en volledig voor gaan.

In Werkvuur houden de auteurs een overtuigend betoog voor de noodzaak werk opnieuw uit te vinden. Dat dit niet eenvoudig is, maken ze inzichtelijk door te wijzen op de enorme hoeveelheid onzinbanen die kunnen bestaan naast allerlei vormen van uitbuiting aan de onderkant van de klusmarkt. Ze leggen uit dat allerlei trends (zoals Het Nieuwe Werken en Employee Experience) en de ‘blijmoedige wolk' van energie-evangelisten en werkgelukexperts niet tot de kern van het probleem doordringen en blijven hangen in oppervlakkige oplossingen, die misschien kortstondig voor vuurwerk zorgen, maar niet voor blijvend werkvuur.

Wat dan wel werkt?

Hun pleidooi voor snelle, kleinschalige, bottom-up interventies is een schot in de roos. Je werkvuur aanwakkeren moet je namelijk zelf doen. Organisaties moeten hier vooral de ruimte voor geven, om te beginnen door belachelijke regeltjes en gewoontes resoluut weg te snijden, en er verder vanaf te blijven. En alsjeblieft niet weer op de proppen komen met het volgende top-down programma of beleidsstuk. Een werknemer is geen klant. Zo breng je geen duurzame veranderingen tot stand. Ook als je dit al wist zul je smullen van de concrete alternatieven die Werkvuur aandraagt.

Werk als een spel zien en ervaren

En zo zou ik nog wel even door kunnen gaan. Maar dan wordt deze recensie een boek op zich. Laat ik afsluiten door te zeggen dat je door het hele boek heen proeft dat Davidson en Van der Loo zowel theoretisch als praktisch een rijke bagage hebben. Ze hebben hun eigen onderzoek gedaan, zijn op de hoogte van veel relevante literatuur en kunnen bogen op een schat aan ervaring in verandermanagement. Want daar gaat het ten slotte om: er moet iets veranderen. Lees Werkvuur en je zult zowel de ideeën als de motivatie hebben om je eigen reis naar de zinzone, en die van anderen, te realiseren. Zodat je werk aan gaat voelen als een doorlopend serieus spel. Dat je niet speelt om de knikkers maar om het spel zelf, vol overgave.

Woonachtig in Haarlem, na 15 jaar in Estland, richt Klaas-Jan Reincke zich met zijn bedrijf Vivic op het verbeteren van de beleving van het dagelijks werk. Reincke publiceerde zelf in 2019 het boek Flow in je Werk.

Op 14 februari 2020 spreekt Hans van der Loo op het seminar 'De essentie van cultuur'. Alle deelnemers ontvangen hun eigen exemplaar van 'Werkvuur'.