Liever moe dan lui - ‘Begin vandaag nog!’

Dat klinkt prikkelend en zo heeft Scherder het ook bedoeld. Want hij maakt zich zorgen, met name als hij kijkt naar de jongere generatie. Met Liever moe dan lui vraagt Erik Scherder aandacht voor de negatieve effecten die hij ziet van technologie, waaronder AI, op de hersenen van jonge mensen. We moeten het tij keren, want onderzoek toont overduidelijk aan dat hersenen die niet gebruikt worden, achteruit gaan op onder andere het geheugen, maar ook het probleemoplossend vermogen en de creativiteit.

luiheid

Lui zijn we van nature, vanuit evolutionair oogpunt. De ‘Wet van de minste geestelijke inspanning’ maakt dat we de voorkeur geven aan kortetermijnactiviteiten, met snelle beloning, en zo min mogelijk inspanning om ons doel te halen. Er is niets mis met efficiëntie, zolang we onze hersenen maar blijven gebruiken. Hersenen hebben een verrijkte omgeving nodig om uitgedaagd te worden. Bijvoorbeeld door een boek te lezen, het liefst op papier.

Het tweede deel van het boek gaat Scherder in op de fysieke kant, want bewegen en nadenken gaan samen. Hier gaat de ‘Wet van de minste lichamelijke inspanning op’: onze voorkeur voor luiheid en weinig bewegen zorgt dat niet alleen spieren achteruit gaan, het brengt ook een verhoogd risico aan dementie met zich mee.

Wandelen

Erik Scherder pleit vooral voor wandelen als een activiteit die niet alleen voor ouderen goed is. Zeker met al het thuiswerken, zitten we veel te veel. Kom van die stoel af en ga naar buiten, zo spoort Scherder ons aan. Het aantal stappen bijhouden kan helpen, want elke paar duizend stappen meer heeft voordeel (al hoeven we niet perse meer dan die fameuze 10.000 stappen te doen om nog meer voordeel te halen). Wat ik interessant vond, is dat ook wandelsnelheid meetelt. Misschien is het daarom nu zo in om met intervallen te wandelen.

Ook al begint de introductie van het boek met AI, dit is geen boek specifiek over AI. Scherders pleidooi betreft alle digitale middelen die ons veel denkwerk uit handen nemen. Scherder is niet tegen het gebruik van AI of andere digitale hulpmiddelen, hij waarschuwt dat we niet te gemakzuchtig worden en betoogt dat we zorgen dat we onze hersenen blijven stimuleren.

Breed publiek

Scherders vlotte leesbare stijl maakt dit boek toegankelijk voor een breed publiek. Al geef ik toe dat ik over heel wat afbeeldingen van hersenen en toelichting heen ben gescand. Dus wat dat betreft ben ik ook liever lui dan moe. Als het doel van Scherder is ons wakker schudden, dan is dat bij mij zeker gelukt. Ik wist al wel dat ik veel zat door thuiswerken, maar nu boek ik gewoon dat wandelingetje in mijn agenda in. Erik Scherder waarschuwt voor de achteruitgang van ongebruikte hersenen, toch is Liever moe dan lui niet zwaar of negatief van toon. Hij laat ook zien dat we wat kunnen doen, dus begin vandaag nog!