Moresprudentie incl. lic.

Woord vooraf V
Inleiding XI
Leeswijzer XVII
Belangrijke begrippen vooraf XXI

DEEL A THEORETISCH KADER WAARBINNEN MORESPRUDENTIE ONTSTAAT 1
Inleiding bij deel A 2
1 Herkennen van morele keuzes 5
1.1 Drie perspectieven: normatieve, cognitieve en subjectieve aspecten in het werk 6
1.2 Drie soorten vergissingen: emotivisme, naturalisme en moralisme 17
1.3 Een moreel relevante situatie 18
1.4 Moreel relevante dilemma’s, problemen en kwesties 33
1.5 Ontsnappingsstrategieën als bedreiging van het moreel bewustzijn 37
Opdrachten 39

2 Vier normatieve theorieën 41
2.1 Analyse van casus Da Cunha 43
2.2 Formulering moreel dilemma 45
2.3 Gevolgenethiek: utilisme 46
2.4 Plichtethiek 53
2.5 Deugdethiek 65
2.6 Zorgethiek 72
Opdrachten 83

3 Ontwikkelen van moresprudentie 85
3.1 Beroepsmatig helpen 86
3.2 Dialoogethiek 94
3.3 Institutionalisering van dialoogethiek 99
3.4 Dialoogethiek en de overgang van charitas naar sociaal werk 106
3.5 Dialoogethiek in de praktijk van het sociaal werk 112
3.6 Morele kwesties in het sociaal werk vanuit oogpunt van dialoogethiek 123
Opdrachten 131

4 Moresprudentie in de praktijk 133
4.1 Ethische gesprekken: voorwaarden en valkuilen 134
4.2 Probleemgeoriënteerde gespreksmethoden 137
4.3 Houdingsgerichte gespreksmethoden 150
Opdrachten 162
Schema Beroep Sociaal Werker 165

DEEL B DE BEROEPSPRAKTIJK GEZIEN VANUIT DE BEROEPSCODE 169
Inleiding bij deel B 170
5 Centrale waarden van het beroep 177
5.1 Menselijke waardigheid als centrale waarde 178
5.2 De cliënt tot zijn recht laten komen 180
5.3 De cliënt in wisselwerking met zijn omgeving 181
5.4 De cliënt aanspreken op eigen verantwoordelijkheid 182
5.5 Autonomie bij kinderen en jongeren 191
5.6 Deskundigheid en vakbekwaamheid 195
5.7 Gelijke bereidheid om mensen bij te staan 198
5.8 Vertrouwen in het beroep bevorderen 202
Opdrachten 204

6 Relatie met individuen, groepen en gemeenschappen 207
6.1 Informatie aan de cliënt vragen en geven 209
6.2 Overeenstemming over plan van aanpak 210
6.3 Gebruik en misbruik van dwang en machtsmiddelen 214
6.4 Omgaan met agressie van cliënten 219
6.5 Vertrouwelijkheid, privacy en zwijgplicht 222
6.6 Omgaan met dossiers 232
6.7 Beëindigen relatie met cliënt 238
Opdrachten 240

7 Samenwerking in hulp- en dienstverlening 243
7.1 Cliëntgericht samenwerken 244
7.2 Beroepsuitoefening, vertrouwelijkheid en samenwerking 258
Opdrachten 264

8 Relatie tot de organisatie/opdrachtgever 265
8.1 Werken in een organisatie 267
8.2 Verantwoording aan de werkgever 278
Opdrachten 282

9 Relatie tot beroep en beroepsgenoten 285
9.1 Beroepsgerichte samenwerking 285
9.2 Schending van vertrouwen in het beroep 297
9.3 Medewerking aan professionalisering 308
Opdrachten 312

10 Relatie tot de samenleving 315
10.1 Veranderende rol van sociaal werk 316
10.2 Taken in en in relatie tot de samenleving 327
10.3 Correcte beeldvorming van het beroep 339
10.4 Belang van de cliënt 340
Opdrachten 342

Literatuur 345
Index 355
Over de auteurs en de totstandkoming van het boek 361