Wellsprings of Knowledge

Hoe voorkom je bijvoorbeeld dat je in een discussie over het versterken van een strategische technologische capability grote operationele verschillen uit het oog verliest? Hoe zorg je ervoor dat de acquisitie van een bedrijf met een andere competentie ook daadwerkelijk leidt tot versterking van de competenties van de bestaande business units? Hoe moet je (productontwikkelings)projecten selecteren en managen om niet alleen de bestaande kerncompetenties te benutten maar vooral ook nieuwe kerncompetenties op te bouwen, zodat dit geen apart gefinancierde megaresearchprojecten vereist?

Met gebruikmaking van onderzoek en case materiaal op gebieden zoals innovatieprocessen en kennismanagement levert Dorothy Leonard-Barton een kwalitatief forse bijdrage aan het beantwoorden van dit soort vragen. Door technologiegedreven productie bedrijven te bekijken vanuit de menselijke maat, helpt Leonard-Barton het begrip kerncompetenties concretiseren en operationaliseren.

Verder schenkt ze aandacht aan de keerzijde van kerncompetenties. Onder de titel 'core rigidities' behandelt ze de barrières bij organisatieverandering, die voortkomen uit bestaande ervaring, kennis en percepties (bijvoorbeeld uit een historisch dominante positie). Volgens Leonard-Barton worden kerncompetenties en core rigidities opgeslagen in vier onafhankelijke dimensies. In volgorde van energie die het kost om deze te veranderen beschrijft ze: fysieke technische systemen, managementsystemen, kennis en ervaring van de werknemers, en waarden en normen.

Om kennis te creëren, verspreiden en beheersen moet aandacht worden geschonken aan vier activiteiten: gezamenlijke probleemoplossing; nieuwe technologische processen, tools en methodologieën implementeren en integreren; voortdurend experimenteren en prototyping; en expertise van buiten in de organisatie betrekken, zowel op technologisch als markttechnisch gebied.

Deze verschillende innovatieve activiteiten worden behandeld in verschillende hoofdstukken. Bij gezamenlijke probleemoplossing benadrukt Leonard-Barton het belang van het combineren van verschillende manieren van probleemoplossing binnen een team. Deze 'signature skills' van de individuele teamleden wordt sterk bepaald door de eigen specialisatie en de persoonlijke voorkeur voor een bepaalde cognitieve aanpak en specifieke hulpmiddelen en methodologieën. Nieuwe technologie integreren dient volgens Leonard-Barton te geschieden op twee niveaus.

Allereerst is er de technische implementatie. Daarnaast (en parallel daaraan) is er de organisatorische implementatie in de lopende werkprocessen. Om kennis op te bouwen via experimenteren en prototyping staat het management voor drie taken. In de eerste plaats het creëren van een klimaat dat experimenteren bemoedigt en fouten tolereert. In de tweede plaats ervoor zorgen dat experimenteren en prototyping ook echt veel gebeurt. Tot slot het implementeren van mechanismen om ook daadwerkelijk te leren van de uitkomsten.

Leonard-Barton bekijkt expertise van buiten de organisatie aantrekken vanuit de acquisitie van technologie en marktinformatie. Bij het verwerven van externe technologie wordt onder andere aandacht geschonken aan technologiemanagement en de technologische portfolio. Verder gaat Leonard-Barton dieper in op het managen van de absorptie van externe technologie door de organisatie. Bij het verwerven van marktinformatie gaat Leonard-Barton in op verschillende vergaringsmethoden die kunnen worden toegepast, afhankelijk van de positie van het nieuwe product in een matrix (nieuwheid van de markt versus nieuwheid van de gebruikte technologie).

'Wellsprings of Knowledge' is als geheel absoluut de moeite waard. Dit geldt vooral voor managers en adviseurs die een voortrekkersrol vervullen in productontwikkeling. Doordat Leonard-Barton veel aansluit bij bekende publikaties en onderzoek, bestaat voor mensen met een stevige theoretische achtergrond wel (het bekende risico) dat niet alles nieuw is. Het merendeel van de lezers zal dit boek echter beschouwen als een waardevolle kennisbron.