Mindfulness

'Mindfulness' 'is een boek voor vakgenoten. Voor een geïnteresseerde leek zal het te wetenschappelijk en te gedetailleerd zijn. Daarnaast zal die leek een praktisch programma missen. Voor vakgenoten is het boek echter een gedegen inleiding op het onderwerp. Allereerst bespreekt Monique Hulsbergen de Boeddhistische achtergrond van de mindfulness. Om resultaat te boeken met mindfulness is het niet per se nodig om deze Boeddhistische overtuigingen aan te hangen. Het is echter wel handig om ze te kennen. De mindfulnessmeditatie behelst een hele andere manier van kijken naar de wereld dan we gewend zijn en het helpt wanneer je begrijpt waar die vandaan komt. Begrijpen wat mindfulness is, blijkt nog een hele uitdaging. Heel kort samengevat wordt er tijdens mindfulnessmeditatie getracht om afstand te nemen van onze gedachten. Door te mediteren leren we om meer in het hier en nu te leven en minder in onze gedachten. Op die manier herkennen we dat onze gedachten de werkelijkheid niet zijn. Vooral mensen die last hebben van negatieve emoties hebben er baat bij om wat ruimte tussen die emoties en zichzelf te creëren. Het wetenschappelijk bewijs naar de werkzaamheid van mindfulness wordt door Hulsbergen vakkundig samengevat. Het beschikbare onderzoek wijst er sterk op dat mindfulness helpt bij onder andere het voorkomen van depressie en de behandeling van chronische pijn. Ook zijn er aanwijzingen dat mindfulness werkt bij het hierboven beschreven 'afstand nemen van je gedachten'. Bij de bespreking van deze resultaten verzwijgt ze niet dat er nog veel onduidelijkheden zijn en dat de effecten van mindfulnessmediatie vaak maar klein zijn. Mindfulness, zo wordt duidelijk, is een veelbelovende therapievorm met een bewezen werkzaamheid. Het is echter geen wondermiddel. Wat het boek voor praktiserende therapeuten interessant maakt, is dat Hulsbergen mindfulness integreert met de cognitieve gedragstherapie. Mindfulness is een zogenaamde derde generatie gedragstherapie. De eerste generatie richtte zich vooral op het veranderen van gedrag. De tweede generatie probeerde ineffectieve gedachten uit te dagen. De derde stelt dat we onze emoties moeten onderkennen en accepteren. Hulsbergen schrijft dus over de laatste generatie, maar legt daarbij ook uit hoe deze past binnen de andere vormen van gedragstherapie. Dat is belangrijk omdat het gedachtegoed van de mindfulnesstherapie fundamenteel anders is dan die van de cognitieve gedragstherapie. Zoals boven beschreven, probeert de cognitieve gedragstherapie onze positieve gedachten te versterken en onze negatieve gedachten onderuit te halen. De mindfulness neemt daarentegen afstand van alle gedachten en maakt ze door die afstand beter hanteerbaar. Wie beide vormen wil hanteren, balanceert op een slap koord. Enerzijds wil je de positieve gedachten versterken en anderzijds wil je er afstand van nemen. In 'Mindfulness' 'worden manieren aangedragen waardoor dit makkelijker wordt. Wie mindfulness wil integreren in zijn praktijk als therapeut of coach, doet er goed aan om dit boek aan te schaffen. Het is een heldere, volledige verhandeling. Wie dit gelezen heeft, kan gelijk van start. Dan kom ik meteen bij het enige gebrek aan het boek: er zit geen traningsmanual bij. Het was helemaal af geweest wanneer er een gestructureerd behandelplan met audiofiles en dergelijke was meegeleverd. De auteur behandelt nu weliswaar oefeningen, maar deze nodigen onvoldoende uit om in de praktijk toe te passen. Dit lijkt me een verbeterpunt voor de volgende uitgave. Dat die er komt, ligt voor de hand, want het ziet er naar uit dat 'Mindfulness' de komende jaren het standaardwerk over dit onderwerp zal zijn in het Nederlandse taalgebied.