Helaas hebben we ondertussen zoveel fossiele brandstoffen gebruikt, dat er twee problemen om de hoek zijn komen kijken:
1 We hebben de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer zodanig doen toenemen, dat wetenschappers het erover eens zijn dat bij onveranderde omstandigheden de CO2-concentratie nog voor het jaar 2100 zo hoog zal zijn dat de temperatuur op aarde met meer dan 2 graden celsius toeneemt. Met alle rampzalige gevolgen – stijging zeespiegel; overstromingen; droogte in Afrika; massale sterfte – vandien.
2 Volgens veel deskundigen ligt het moment waarop de olieproductie gaat afnemen omdat er niet meer genoeg nieuwe olievoorraden gevonden worden, niet ver meer van ons af. Ze noemen dat moment ‘Peak oil’ en een enkeling beweert zelfs dat we het al achter de rug hebben. Het betekent dat – met de exploderende vraag uit de opkomende economieën van China en India in het achterhoofd – de vraag naar olie de komende decennia structureel goter zal zijn dan het aanbod, zodat de prijs vooralsnog alleen maar verder zal stijgen.
Een bijkomend probleem is dat met die schaarste de grote westerse oliemaatschappijen als Shell, Exxonmobil en BP – hoewel ze door de hoge olieprijzen recordwinsten maken - hun macht over de oliemarkt in hoog tempo aan het verliezen zijn. Nieuwe voorraden olie en gas zijn vooral te vinden in landen (Rusland, Irak, Brazilië, Kazachstan) waar lokale staatsoliemaatschappijen het – gesteund door de overheid – voor het zeggen hebben. Meer en meer is het Westen voor haar energievoorziening afhankelijk van landen en regimes waar het niet van afhankelijk van wil zijn. Als Rusland de gaskraan dicht doet, kan 25 procent van Europa niet meer koken. Een situatie waar Europese beleidsmakers zich niet gemakkelijk bij voelen.
Anders dan Willem Middelkoop – die onlangs in het boek ‘De permanente oliecrisis’ een indringende situatieschets maakte volgens zijn beproefde vraag-antwoord-model, besloot FD-redacteur Roy op het Veld het hele drama te beschrijven. Op het Veld is geen groot stylist, maar hij heeft wél verstand van zaken. Hij schetst vaardig de internationale krachtsverhoudingen op de energiemarkt en komt tot de conclusie die Middelkoop en vele anderen ook al trokken: de transitie naar duurzame energie is keihard nodig. En de huidige inspanningen voldoen bij lange na niet om die transitie teweeg te brengen.
Ook anders dan Middelkoop besteedt hij (kort) aandacht aan het alternatief: oorlog. Energie is een primaire levensbehoefte, net als water en voedsel, en dus belangrijk genoeg om voor te vechten. Weten we de energiecrisis niet tijdig te keren, dan kon de strijd om olie en gas wel eens heel vervelende consequenties gaan hebben.
Over Pierre de Winter
Pierre de Winter is freelance journalist.
