‘Ja, dat zeg je nu wel. Maar ik geloof er niets van. Anders kijk je er niet zo bij....'
Soms - of is het vaak? - zeggen woorden niet zoveel. Neem het geval dat je de vraag hoe het met je is, beantwoordt met ‘Goed', terwijl het huilen je nader staat dan het lachen. Eén blik in onze ogen kan boekdelen spreken, ook al komt er iets totaal anders uit onze mond.
Soms zou je als leidinggevende wel gedachten willen lezen. Dat de meeste medewerkers niet voor honderd procent het achterste van hun tong laten zien, realiseren wij ons vaak wel. We blijven nu eenmaal altijd hun leidinggevende en dus is er een bepaalde afstand, of gereserveerdheid. Maar hoe komen we er dan wel achter wat ze echt van bepaalde zaken vinden wanneer wij hen om feedback op bepaalde beslissingen of doelstellingen vragen? Niet door in hun hoofd te kruipen, maar wellicht wel door goed naar hun hoofd te kijken!
‘Non-verbale communicatie is alle communicatie waarbij gesproken en geschreven taal geen rol speelt,' zo beginnen de auteurs hun betoog. ‘Je kunt het zien als een soort tweede taal waarbij mensen informatie overbrengen aan elkaar. Het grootste deel van deze informatie stuur je onbewust.' Meurs en Tegenbosch stelden zichzelf bij het schrijven van hun boek als doel de lezer mee te nemen in wat zij een ‘magische wereld' van non-verbale signalen noemen.
Wat al snel duidelijk wordt, is dat de auteurs experts blijken op dit gebied - zo ver ik dit als leek uiteraard kan beoordelen. Gevaar hiervan is wel, dat zij zo diep in de materie zitten, dat zij soms in de valkuil trappen van de zogenoemde ‘curse of knowledge'. Of in andere woorden: zoveel kennis hebben over een onderwerp dat een poging dit met anderen te delen al snel moeilijk te volgen is voor hen die hier nog geen kaas van hebben gegeten. Denk bijvoorbeeld aan een computernerd die een ander iets probeert uit te leggen. In de meeste gevallen is de toehoorder na twee zinnen de draad volledig kwijt. Zo erg was het bij het lezen van FACE VALUE gelukkig niet, maar hoe nieuwsgierig ik ook naar dit boek was, ik betrapte mijzelf er wel op dat ik moeite had alles te volgen. Hetgeen mijn vrouw, die naast mij op de bank zat terwijl ik zat te lezen, door mijn gefronste wenkbrauwen goed van mijn gezicht kon aflezen.
Gelukkig sluiten de auteurs ieder hoofdstuk af met een beknopte samenvatting en delen zij veel praktijkvoorbeelden, waardoor de geboden theorie alsnog landt. Of ik na het lezen van dit boek beter kan inschatten wat mijn gesprekspartner echt willen zeggen, weet ik niet. Maar dat ik mij nu meer dan ooit bewust ben van het feit dat mijn emoties (of dit nu boos, gefrustreerd, verdrietig of wat dan ook is) van mijn gezicht afdruipen, is mij een te meer duidelijk. Iets wat mijn vrouw, of zij nu met mij op de bank zit of meters van mij vandaag staat, overigens al jaren tegen mij zegt.
Face Value zal vooral voor experts die al veel met deze methode werken (zoals mediators en rechercheurs die verdachten ondervragen) een feest van herkenning zijn. Voor Jan Modaal - onder wie ik mijzelf reken - had dit boek wat mij betreft iets toegankelijker mogen zijn.
Henk Jan Kamsteeg is eigenaar van het trainingsbureau Proistamenos. Hij heeft trainingen en coaching op het gebied van (persoonlijk) leiderschap en storytelling. Daarnaast is hij auteur van diverse boeken zoals Dienend leiderschap, De kracht van het compliment en Spreken met passie; de kracht van storytelling. www.hjkamsteeg.nl
Over Henk Jan Kamsteeg
Henk Jan Kamsteeg is eigenaar van het trainingsbureau Proistamenos. Hij geeft trainingen en keynotes op het gebied van o.a. dienend leiderschap, inclusief leiderschap en storytelling. Daarnaast is hij auteur van diverse boeken zoals Dienend leiderschap, De kracht van het compliment en Spreken met passie; de kracht van storytelling, Inclusief leiderschap en Op weg naar een vitale organisatie
