Luister! - 'Vele inzichten en praktische tips'

De basisvaardigheid daarvoor is natuurlijk: luisteren. Makkelijker gezegd dan gedaan, blijkt maar al te vaak in de praktijk. Gelukkig was daar ineens het boek Luister! - De kunst van effectieve communicatie van Dale Carnegie, waarin je het fenomeen ‘luisteren' én je eigen luistervaardigheden van alle kanten leert kennen.

Eerst even een kleine teleurstelling: Luister! bleek geen boek van goeroe Dale Carnegie zelf te zijn, hoewel de flap dat wel suggereert. Dat kon ook helemaal niet: de Engelse versie van dit boek verscheen in 2017 en Carnegie overleed in 1955. Het boek is geschreven door associates van het opleidingsinstituut Dale Carnegie Training. Het leunt dus zwaar op Carnegies gedachtengoed, maar bevat niet zoals How to win friends de charmante combinatie van verrassend actuele inzichten en beschrijvingen van flink gedateerde praktijksituaties uit het begin van de vorige eeuw.

Is dit een reden om het boek terzijde te leggen? Zeker niet! Luister! is een rijke verzameling van inzichten die je helpen om een beter luisteraar te worden. Met als bron het werk van veel verschillende auteurs, onder wie de niet bij naam genoemde associates, maar ook een keur aan andere auteurs. Zij krijgen volop krediet voor hun bijdragen, niet alleen in tekst maar ook met afbeeldingen van hun boeken. Ook staan er veel inspirerende citaten in het boek. Van Dale Carnegie zelf natuurlijk, maar ook van bijvoorbeeld Stephen Covey, Jane Goodall, Goethe en Nelson Mandela. Aan invalshoeken geen gebrek dus!

Wat leert Luister! je? Simpel gezegd: wat er allemaal bijdraagt aan of hindert bij het luisteren, zowel bij de ontvanger als bij de zender. In alledaagse conversaties, maar zeker als er sprake is van een conflict. Helpend is dat bij alle onderwerpen aandacht besteed wordt aan de invloed frames bij sprekers en luisteraars: de vooronderstellingen en aannames die hun wereldbeeld kleuren en die als filter fungeren in de communicatie. Hoe kom je achter die frames en hoe ga je ermee om? Framing was in de tijd van Dale Carnegie nog geen onderwerp dat met communicatie te maken had, hooguit met het inlijsten van schilderijen. Dat maakt Luister! tot een fijn actueel boek.

In het laatste deel van het boek krijg je tips om goed te kunnen luisteren: doe als Einstein en stel goede vragen en let op non-verbale communicatie. Inclusief een uitgebreide opsomming van non-verbaal gedrag mét duiding. Een bijzonder hoofdstuk, dat natuurlijk ook nooit door Carnegie zelf geschreven had kunnen worden, gaat over social media en vooral over de misverstanden er al snel kunnen ontstaan als er emoties in het spel zijn. Goed lezen en goed luisteren liggen tegenwoordig dichter bij elkaar dan je zou denken!

Naast de vele inzichten en praktische tips bevat het boek een flink aantal opdrachten. Leren luisteren door een boek te lezen zou tenslotte net een schriftelijke cursus dansen zijn. Je begint al met de start-‘toets', de kun-je-me-nu-horen?-quiz en kunt daarna per onderwerp je luister-journaal vullen met antwoorden op reflectievragen. En als je het boek bijna uit hebt, volgt het echte werk pas: een veertiendaagse cursus om een beter luisteraar te worden.

Natuurlijk kan een boek geen training of coaching vervangen, maar met de vele tips, het luisterjournaal en de cursus is Luister! daar een waardevolle aanvulling op. Leren doe je tenslotte pas echt in de praktijk!