De hoogste ambtenaar

Iedereen kent de minister-president. Hij is de regeringsleider, voert het woord bij belangrijke debatten, vertegenwoordigt de regering in het buitenland. Veel minder bekend is zijn ambtelijke ondersteuning. Daarvoor is in 1947 het ministerie van Algemene Zaken (AZ) opgericht. Dat staat onder leiding van een secretarisgeneraal (SG). Over die laatste gaat dit boek. Hij is de hoogste ambtenaar achter de regeringsleider. Maar wie die SG is, wat hij doet, hoe hij werkt, wat zijn invloed is, dat is bij velen onbekend.

De hoogste ambtenaar begint met een schets van de rol van de minister-president, de organisatie van AZ en de taak van de SG. Het bevat voorts portretten van de elf SG’s die er sinds de oprichting zijn geweest. Ingegaan wordt op hun persoonlijkheid, hun manier van werken, hun invloed en hun verhouding met enerzijds de premier en anderzijds de rijksdienst. In een apart hoofdstuk worden hun collega’s in acht andere landen beschreven. In het laatste hoofdstuk staat een aantal suggesties tot verbetering. Het is gewenst de wel heel bescheiden rol van de premier iets te versterken. AZ zou daartoe wat steviger moeten zijn, er iets meer bovenop moeten zitten. De SG van AZ zou hoofd van de ambtelijke rijksdienst moeten zijn, net als zijn collegae in een aantal landen. En secretaris van de ministerraad. De hoogste ambtenaar, SG van AZ, een belangrijke functie.