In een interessant interview met Vrij Nederland, vertelt de auteur van The Buddha Pill. Can meditation change you? dat hij in eerste instantie een heel ander boek wilde schrijven. Een die de positieve gevolgen van meditatie benadrukte. Zo hadden hij en zijn collega’s bij de universiteit van Oxford gevonden dat gevangenen die mediteerden en aan yoga deden minder stress voelden, een betere gemoedstoestand rapporteerden en hun impulsen beter konden bedwingen.
Desondanks heeft hij een meer nuchtere kijk op meditatie en mindfulness dan in de meeste boeken over dit onderwerp naar voren komt. Ook tijdens het interview benadrukt hij vooral de grenzen van de gedachteoefening. ‘Vrijwel alles wat we erover lezen in de media is zwaar overdreven,’ zegt hij. En: ‘Onze veronderstelling dat het alleen maar goed kan zijn, is simpelweg niet juist.’
Zo helpt meditatie niet bij het beter omgaan met moeilijke ervaringen, stelt hij. ‘Ik gebruik meditatie niet zelden om even verlost te zijn van alledaagse problemen waar ik mee te maken heb. Ik heb doorgaans helemaal geen zin in een confrontatie met mezelf; ik ben gewoon op zoek naar wat wel het rode-ballon-effect heet, vernoemd naar Le ballon rouge, een Franse film over een jongen die wordt gepest en met een rode ballon wegvliegt van al zijn problemen.’
Maar daarmee zijn de problemen niet weg, noch kan het jongetje er beter mee omgaan. Zoals voormalig filosoof des vaderlands René Gude al eens opmerkte in Stand-up Filosoof: ‘Bij mediteren denk je al je gedachten weg; bij nadenken alleen de verkeerde.’
Farias sluit zich hierbij aan. ‘[M]aar helpt het echt om hoog in de lucht aan zo’n ballon te zweven? Het is zeker prettig om even te ontsnappen aan alle onrust en een rustig plekje op te zoeken, maar je zult op een goed moment toch weer op de grond moeten komen. Als je meditatie op deze manier gebruikt, leer je helemaal niet om beter om te gaan met ongemakkelijke ervaringen en gedachten.’
Sterker nog, die kunnen na landing nog groter zijn geworden. Zoals auteur Eldar Shafir (van Schaarste) al eens zei tegen Managementboek.nl is meditatie geen oplossing voor mensen die het permanent te druk hebben. ‘Na een uur mediteren heb je het nog drukker.’
