De fundamentele vragen waarvoor vrijwel alle organisaties zich gesteld zien, vallen niet langer te beantwoorden met oplossingsgerichte benaderingen, simpelweg omdat pasklare antwoorden op deze vragen niet voorhanden zijn. Maar hoe verander je dan wel...?
Een actiegerichte focus alleen, waarbij organisaties inzetten op het optimaliseren van de inzet van personeel, technologie en systemen, is niet meer voldoende. In dit boek stellen we daarom een wezenlijk andere veranderbenadering voor. Centraal hierin staan een participatieve filosofie en aanpak waaruit verandering voortkomt en deze niet langer op voorhand hoeft te worden ontworpen om daarna te worden geïmplementeerd.
Dit boek is geschreven voor managers en veranderaars die de uitdaging aan durven gaan om de verantwoordelijkheid voor verandering met anderen te delen en in goede samenwerking met elkaar gestalte te geven. Participatief veranderen houdt onder meer in om constructief met verschillen in perspectief en belangen om te gaan en de kunst te verstaan deze samen te brengen. De handvatten in het boek helpen managers en veranderaars hoe deze participatie gestalte te geven in de praktijk en maakt het bij uitstek geschikt voor verandering in netwerkende organisaties en omgevingen.
Maar wat vraagt toepassing van deze aanpak van de veranderaar zelf? De waarderende manier van begeleiden die in het boek aan bod komt, gaat over hoe te participeren in het proces van veranderen waarop hij instapt. Niet alleen als deskundige of neutrale begeleider ‘op afstand', maar als medevormgever van de verandering. Daarbij past een houding van betrokken, nieuwsgierige exploratie veel meer dan van sturende, directieve navigatie. Het boek nodigt de lezer uit om zijn vanzelfsprekende verstandhouding ten opzichte van veranderen onder de loep te nemen. Veranderen gaat over de bereidheid en het vermogen om je verstandhouding ten opzichte van een (probleem)-situatie, onderwerp of overtuiging te wijzigen, en dat proces van veranderen is voor organisaties en individuen in wezen hetzelfde. De opvatting die we daarmee loslaten is dat er iets zou moeten worden gerepareerd, opgelost of gerealiseerd.
Bij participatieve verandering komen vele werelden samen in de vorm van een grote verscheidenheid aan verhalen, ieder met hun eigen logica, perspectief en belang. In onze benadering kijken we met aandacht naar de vele lokale conversaties die over de verandering gaande zijn. Dit levert specifieke vragen op, zoals wie praten er over de verandering en met wie, waarover praten zij en hoe praten zij erover, wie doen er niet mee en welke onderwerpen zijn ‘out of the question'? We gaan in het boek uitgebreid in op het actief beïnvloeden van conversaties in organisaties door vaardigheden te ontwikkelen op het gebied van vragenstellen, groepsparticipatie en hoe constructief om te gaan met verschillen. Het boek reikt de lezer concrete voorbeelden en tools aan om zich te ontwikkelen in deze communicatieve aanpak van veranderen en hiermee tot nieuwe openingen, kansen en resultaten te komen.
In lijn met de eerste uitgave, Het waarderend werkboek, is Veranderen met Appreciative Inquiry het doe-boek gebleven dat het altijd was, met praktijkvoorbeelden, oefeningen, checklists, reflectievragen, een uitleg van de principes en fasen van waarderend actieonderzoek. Het is een vernieuwend boek geworden door uiteenlopende bijdragen van vakcollega's en de introductie van nieuwe thema's, zoals een waarderende grondhouding, generatief veranderen, kwaliteit van interactie en kritisch waarderend onderzoeken. En het is een ethisch boek geworden dat de lezer stimuleert om te reflecteren op de bedoelde en onbedoelde gevolgen van veranderen waarover naar klanten, partners en samenleving toe verantwoording kan worden afgelegd. Dit nieuwe boek onderscheidt zich van andere boeken over appreciative inquiry door de werkzame elementen ervan te belichten en aandacht te besteden aan aanvullende onderwerpen, zoals generativiteit, kritisch waarderend onderzoeken en de relationele aspecten, die het veranderingsproces beter en vollediger maken.
Voor managers en veranderaars die bereid zijn in de spiegel te kijken en reflectie op hun eigen rol niet schuwen, biedt dit boek een praktijkgerichte methode om samen de dialoog aan te gaan en antwoorden te vinden op actuele vraagstukken die mensen perspectief biedt.
Robbert Masselink, Jeannette de Haan, Nathalie Hugenholtz, Marco van Rossum en Robert Paul Schwippert. Ze zijn de auteurs van Veranderen met Appreciative Inquiry - Waarderend actieonderzoek in de praktijk.
