De vraag wordt gesteld in de context van factoren om je high end aanbod succesvol te maken. De vraag gaat over focus aanbrengen met je aanbod, specialiseren versus generaliseren. Eén ding goed en duidelijk doen, versus veel een beetje. En bij de bovengenoemde vraag is de ‘inkopper’ natuurlijk de specialist: jaren voor doorgeleerd, specifieke kennis eigen gemaakt, elke dag mee bezig enzovoort. Zo werkt dat ook met je klanten.
Nu ben ik een paar dingen: onder andere een ICT-generalist, een hogeschooldocent én een hartpatiënt (en ik heb wat specialistische kennis van startup ondernemen en coaching). Dus ik heb ook voor die keuze gestaan én de fout gemaakt direct voor de specialist te kiezen. Als ICT-er heb ik de afgelopen veertig jaar pijnlijk moeten ontdekken dat specialistische kennis als sneeuw voor de zon tot waardeloos smelt. Maar dat er ook een markt is voor generieke kennis (of kennisabstractie) die voor een bepaalde doelgroep (bijvoorbeeld management) erg nuttig en waardevol kan zijn.
Wil ik alle knopjes en instellingen kennen in de laatste versie van SAP’s zoveelste ERP-product of begrijp ik de concepten? Dus binnen mijn HBO-domein zie ik beide terug. En beiden zijn even waardevol. Ik zie onze studenten ook detailkennis op gebieden als data science, artificial intelligence en blockchain ontwikkelen waar ik jaloers op ben. Die focus is zeker belangrijk, maar er is dus ook die andere kant: hoe geef je dit voor een opdrachtgever betekenis? De discussie over specialist versus generalist is goed verwoord terug te lezen in het boek van David Epstein: Waarom generalisten verder komen.
Nogmaals als hartpatiënt maakte ik nagenoeg onbewust direct die keuze. Het hart had in 2018 vervelende ritmestoornissen ontwikkeld. De vraag achteraf was waarom ik niet even pas op de plaats heb gemaakt om te analyseren welk probleem ik precies had. Er was geen direct levensgevaarlijke bedreiging met een hartaanval, dichtgeslibde aderen of iets dergelijks. Kortom: er zijn hartpatiënten en er zijn hartpatiënten. Ik had geen ervaring met het kennisdomein van de hartchirurg en hun werkwijzen, technieken of specialismen.
In Het hart legt Sandeep Jauhur helder uit hoe de wereld van hartchirurgie zich de afgelopen zestig jaar heeft ontwikkeld. Van een huisarts weet ik dat zij/hij generalist is. Of, om het modern te stellen, een betere integrale analyse van het probleem kan maken. De chirurg zit in een bepaalde mindset. Hartchirurgen blijken techneuten. Dus hop! Daar ging de modernste pacemaker mijn borstkas in en kwamen de bètablokkers. Een nagenoeg onomkeerbare beslissing.
In mijn geval, was een generalistische en integrale aanpak met dietethiek, stressdeskundigheid (psychotherapeut) en cardiologie waarschijnlijk de beste aanpak. Minder techniek, maatwerk voor de patiënt en op termijn stukken goedkoper.
Meriam Slijkerman bekent in haar boek, tussen de regels door, dat zij die keuze tussen generalist versus specialist ook heeft moeten maken. In haar eigen werk, haar eigen business. Ik denk dat ze focus nodig had, en druk ervaarde. Focus want business coach, projectmanager, tweede kind op komst, werkte aan conceptinnovatie, enzovoort. Zonder de conclusie te trekken, zegt ze het zelf: ‘Ik kan me nu vooral focussen op wat ik het allerleukste vind: ondernemers helpen door te groeien met hun bedrijf, zodat zij het leven kunnen leiden wat zij willen leiden!’
Het is een kwestie van framen, maar ik lees hier de generieke insteek van de huisarts. De coach, de auteur, de trainer en de spreker waarvoor het onderwerp ondergeschikt is aan het doel: een ondernemer gidsen om een high end ondernemer te worden. Minder techniek, maatwerk voor die ondernemer en op termijn stukken rendabeler. Ook dat is focus.
Over Bertrand Weegenaar
Bertrand Weegenaar is als hogeschooldocent HBO-ICT werkzaam op Windesheim. Zijn voorliefde ligt bij de onderwerpen strategie, marketing, geschiedenis; biografieën en internet; e-business.
